دانش و مهارت رفتار در مصاحبه شغلی، یکی از مهمترین بخش‌های ساختن مسیر شغلی است. در این مرحله احتمالا کارفرما یک شناخت اولیه از ما در رزومه مکتوب به دست آورده است. اما حالا رفتار حرفهای در مصاحبه شغلی است که تصمیم بعدی او را مشخص می‌کند.
راستش فرقی نمی‌کند تازه‌کار باشیم یا با تجربه. خیلی از ما ممکن است حتی علی‌رغم داشتن مهارت و دانش کافی در مورد تخصص خود، هنوز اصول رفتار حرفهای در مصاحبه کاری را بلد نباشیم. اما اشکالی ندارد. بخشی از رفتارهای حرفهای در مصاحبه شغلی، جزو مهارت‌های اکتسابی است و قابل یادگیری است.
پس برای اینکه حرفه‌ای‌تر به نظر بیایید و مصاحبه‌ی شغلی مفیدی داشته باشید، نکات این مقاله از کوچینگو را دنبال کنید.
۱. وقت‌شناسی، شروع رفتار حرفهای در مصاحبه شغلی
«ببخشید ترافیک بود!» جمله‌ای آشناست، نه؟
مخصوصا اگر در شهری شلوغ زندگی کنیم این جمله، بهانه‌ای آشنا برای دیر رسیدن‌هاست. خیلی وقت‌ها هم بهانه نیست و واقعیت دارد. اما به هر حال جمله خوبی برای شروع یک مصاحبه کاری نیست.
در واقع می‌شود گفت اصل اول رفتار حرفهای در مصاحبه شغلی، به موقع رسیدن است. همین معیار به نظر ساده، گویای خیلی چیزها در مورد شخصیت کاری ماست. گویای نظم، وقت‌شناسی، تعهد و قابل اعتماد بودن. اما اگر دیر برسیم، قضاوتی در مورد نداشتن این ويژگی‌ها ایجاد می‌شود.
بنابراین احتمال ترافیک و دیر رسیدن را در نظر بگیرید. برنامه ریزی کنید تا زمان مناسبی را برای حرکت انتخاب کنید. از قبل توسط نقشه گوگل مپ یا هر مسیریاب دیگری، زمان رسیدن به مقصد را چک کنید. حداقل نیم ساعت هم برای ریسک ترافیک در نظر بگیرید.
بهتر است برای نیم ساعت زودتر رسیدن برنامه‌ریزی کنید، نه برای راس ساعت اعلام شده. فوقش زود می‌رسید و منتظر می‌مانید. این مدیریت زمان به خصوص برای کلانشهرهای شلوغ خیلی مهم است.
اگر هم با ماشین خودتان می‌روید، از قبل وضعیت جای پارک در محدوده آدرس را به طریقی ارزیابی کنید.
۲. می‌خواهید جدی گرفته شوید؟ جدی لباس بپوشید
گاهی رفتار حرفهای در مصاحبه شغلی، به تصویری که طرف مقابل از ما می‌بیند ربط دارد، نه عملی که در آن لحظه انجام می‌دهیم.
یعنی چه؟ یعنی ظاهر آراسته احتمالاً به اندازه‌ی تسلط شما روی کارتان و دانشی که دارید اهمیت دارد. پس برای لباسی که برای اولین جلسه‌ی مصاحبه‌ی شغلی انتخاب می‌کنید، به این نکات دقت کنید:
- رسمی و مرتب باشد.
- بدون چروک و تمیز بودن لباس‌ها، از گران‌قیمت بودن آن‌ها مهم‌تر است.
- به هیچ وجه با لباس‌های راحتی یا لباس ورزشی در مصاحبه حاضر نشوید.
- بهتر است لباس‌هایی با رنگ‌های تند در جلسه اول مصاحبه کاری، نپوشید. (تحقیقات روانشناسی ثابت کرده، افراد ناخودآگاه به کسانی که رنگ‌های جیغ می‌پوشند، سخت‌تر اعتماد میکنند).
در نهایت بوی خوب، ظاهر آراسته و لبخندی ملایم به شما اعتمادبه‌نفس بیشتری می‌دهد. درست همان چیزی که برای اثبات شایستگی خود به آن نیاز دارید.
۳. برای سوالات احتمالی در مصاحبه آمادگی داشته باشید
هرچه قدر کمتر غافلگیر شویم، اوضاع بهتر پیش می‌رود. یعنی برای سوالات آمادگی ذهنی داشته باشیم.
برخی از سوالاتی که در جلسات مصاحبه‌ی‌کاری پرسیده می‌شوند، سوالاتی عمومی هستند. می‌توانید از طریق مشورت با دوستان یا جست‌وجو، فهرستی از مهمترین سوالات مصاحبه شغلی تهیه کنید.
پس از تنظیم سوالات، برای آن‌ها پاسخ‌های مناسب آماده کنید. در صورت امکان با یکی از دوستان خود فضای مصاحبه را شبیه‌سازی کنید.
آمادگی برای این سوالات و آماده کردن پاسخ‌ها، به شما کمک می‌کند، در جلسه‌ی مصاحبه خونسرد بمانید و اعتماد به نفس بالاتری داشته باشید.
۴. بدون شناخت کافی وارد جلسه نشوید
بهتر است پیش از جلسه‌ی حضوری مصاحبه، وب‌سایت شرکت موردنظر را بببیند. همچنین صفحه‌ی لینکدین و دیگر صفحات اجتماعی آن را بررسی کنید.
این امر شناخت مناسبی از محیط کاری به شما می‌دهد. علاوه بر آن تسلط و شناخت شما نسبت به شرکت، نشان می‌دهد به قرار کاری اهمیت و توجه نشان داده‌اید. این یک امتیاز مثبت برای شما محسوب می‌شود.
۵. برای رفتار حرفهای در مصاحبه شغلی، جزئیات مهم است
در رابطه با سوابق شغلی خود و کارهایی که انجام داده‌اید با اعتمادبه‌نفس و ذکر جزئیات صحبت کنید. میزان تسلط شما روی زمینه‌ای که در آن مشغول به کار هستید بسیار مهم است و صحبت در رابطه با جزئیات، تسلط شما را اثبات می‌کند. شاید کمی اغراق کردن بد نباشد، اما حواستان باشد در مورد سوابق خود دروغ نگویید.
در صورتی که کارفرما متوجه شود صرفاً برای استخدام شدن در مورد سوابق کاری یا تحصیلی خود صادق نبوده‌اید، ممکن است از همکاری با شما صرف‌نظر کند.
بنابراین بهتر است صداقت و روراستی خود را در طول مصاحبه حفظ کنید. همچنین گاهی به کار بردن کلماتی مثل «نمی‌دانم» یا «در این مورد تجربه‌ای ندارم»، ما را از دردسرهای بعدی نجات می‌دهد.
۶. رفتار در مصاحبه کاری، گاهی رفتار بدن است
شاید کمی عجیب به نظر برسد، اما در حقیقت زبان بدن شما گویای حالات درونی شماست و در مواقع بسیاری به جای شما حرف می‌زند. قبل از اینکه حتی یک کلمه به زبان آورده باشید. پس بهتر است تا حدودی به بدنتان آگاه باشید.
صاف بنشینید و قوز نکنید
صاف نشستن نشان از اعتمادبه‌نفس شماست و با این کار به کارفرما القا می‌کنید که بر اوضاع مسلط هستید.
از ارتباط چشمی غافل نشوید
سعی کنید با تمام افراد حاضر در اتاق ارتباط چشمی برقرار کنید و تمرکز خود را صرف یک نفر نکنید. اگر هنگام صحبت چشم‌هایمان را بدزدیم، معنی خوبی ندارد. ممکن است به کارفرما این حس را القا کند که شما در مورد حرف‌هایی که می‌زنید صادق نیستید.
هنگام صحبت کردن از من‌من کردن بپرهیزید
برای این کار پیش از شروع صحبت جملات را در ذهن خود مرتب، و سپس با اعتمادبه‌نفس و تن صدای مناسب صحبت خود را آغاز کنید. در نهایت حواستان باشد که از جویدن ناخن، تکان دادن پا زیر میزخودداری کنید و از بازی کردن با موها یا دست به سینه نشستن اجتناب کنید.
۷. از جلب توجه بیهوده دوری کنید
سعی کنید در روز مصاحبه از همراه داشتن جواهرات سنگین یا استفاده از عطرهای غلیظ با رایحه‌ی تند پرهیز کنید. این کار به مصاحبه‌کننده کمک می‌کند با تمرکز بیشتری روی حرفهای شما دقیق شود و حواسش پرت نشود.
همچنین فراموش نکنید که پیش از حضور در جلسه تلفن همراه خود را خاموش یا در حالت بی‌صدا قرار دهید.
سعی کنید حداقل یک ساعت قبل از مصاحبه سیگار نکشید، در طول مصاحبه نیز از آدامس جویدن خودداری کنید.
۸. مواضع خود را مشخص کنید
در جلسه‌ی مصاحبه‌ی شغلی ممکن است از شما در رابطه با اهدافی که از کار در آن حوزه دارید، چشم‌اندازهایی که برای خود ترسیم می‌کنید، میزان حقوق درخواستی یا چیزهایی از این دست پرسش‌هایی مطرح شود. سعی کنید از قبل پاسخ‌های خود را آماده کنید. این‌طوری می‌توانید از نظر ذهنی بر اوضاع مسلط باشید.
۹. رزومه یا پورتفولیو را به همراه داشته باشید
با وجود اینکه مصاحبه‌کننده به طور معمول پیش از تنظیم اولین جلسه‌ی مصاحبه‌ی حضوری رزومه‌ی شما را بررسی می‌کند، بهتر است یک نسخه از رزومه‌ی خود را به همراه نمونه‌کارهایتان با خود داشته باشید. این مسئله می‌تواند بیان‌گر میزان اهمیت شما برای جلسه‌ی موردنظر باشد.
سوابق کاری خود را با ذکر مثال و نمونه‌کار شرح دهید و کمی از خودتان تعریف کنید. البته حواستان باشد این کار را با لحن خودپسندانه و غرور بیش‌ازحد انجام نداده و تواضع خود را حفظ کنید.
به طور مثال اگر در مسیر کاری خود در شرکت و یا سازمانی به دستاوردی رسیده‌اید، اعتبار آن را فقط به نام خود ننویسید و با مشخص کردن وظیفه‌ی دقیق خود در رسیدن به آن دستاورد، خودتان را بخشی از تیمی که به آن هدف رسیده است معرفی کنید.
۱۰. و در آخر، لبخند را فراموش نکنید
مصاحبه‌ی شغلی می‌تواند موقعیت استرس‌زایی باشد، اما رعایت نکات اصولی و رفتارهای مشخص، می‌تواند تا حد زیادی از میزان اضطراب شما بکاهد. حالا می‌دانید، داشتن رفتار مناسب در مصاحبه شغلی، همیشه هم آنقدرها سخت نیست.
این هم یادتان باشد آدم‌ها فارغ از اطلاعاتی که از شما دریافت میکنند، «حسی» که به آن‌ها منتقل می‌کنید را به خاطر می‌سپارند. راه انتقال حس خوب به دیگران هم این است که نسبت به خودمان حس خوبی داشته باشیم. پس پیش از هر چیزی، اعتمادبه‌نفس خود را تقویت کرده و به توانایی‌هایتان اعتماد کنید.
البته این حس برآوردی از تمام اتفاقاتی است که در جلسه می‌افتد. یعنی تجمیعی از تمام نکاتی که باید برای رفتار در مصاحبه شغلی به خاطر بسپارید. با این وجود دوباره تاکید می‌کنیم ، لبخند بزنید! چون تکمیل‌کننده رفتار تاثیرگذار در بسیاری از موقعیت‌های اجتماعی است. از جمله رفتار حرفهای در مصاحبه شغلی است.
ضمنا در صورتی که به همراهی یک متخصص برای قرار گرفتن در مسیر شغلی مناسب و طی کردن فرآیندهای ارتقا مسیر شغلی نیاز دارید، می‌توانید روی همراهی متخصصین کوچینگ مسیر شغلی حساب کنید. یک کوچ می‌تواند کمک کند تا شما به بالاترین حد توانایی‌های خود برسید و با حضور در کنار شما طی مسیر شغلی شما را هموارتر می‌کند.
