هیچ خانواده‌ای نمی‌تواند ادعا کند که بدون مشکل است و در آرامش کامل زندگی میکند. در واقع هر خانواده‌ای با هر فرهنگ، سطح درآمد و تعداد خانواده مشکلاتی دارد و گاهی مسیری که برای حل آن‌ها در نظر می‌گیرد به بن‌بست ختم می‌شود. این مشکلات می‌توانند شامل نحوه برخورد با نوجوانان، تلاش برای کنار آمدن با خیانت یا جدایی و حل مشکلات مالی باشد. کوچینگ خانواده یکی از حوزه‌هایی است که ابزارها و تکنیک‌های مناسب برای حل تعارضات و دستیابی به سازش را در اختیار خانواده‌ها قرار داده تا با آن‌ها اعضاء خانواده بتوانند شرایط دشوار را پشت سر گذاشته و به آرامش برسند. در ادامه این نوشته سعی داریم به معرفی کوچینگ خانواده و اهداف آن بپردازیم:
کوچینگ خانواده چیست و چه مزایایی دارد؟
کوچینگ یک مفهوم اساسی و کلی دارد که عبارت است از “هدایت یک فرد از نقطه‌ای به نقطه‌ای که می‌خواهد باشد”. بنابراین همانطور که در بیزینس کوچینگ به بازسازی تیم‌های یک سازمان کمک می‌شود یا یک کوچ در کوچینگ رهبری در مورد تکنیک‌های ارتباطی مشاوره می‌دهد، کوچینگ خانواده نیز می‌تواند روی مشکلات همه اعضای خانواده کار کند.
یک کوچ خانواده می‌تواند به افراد کمک کند تا منشاء مشکلات را پیدا کنند و برای حل آن‌ها تغییراتی اساسی جهت رسیدن به یک رابطهای شاد ایجاد کنند.
در جلسات کوچینگ خانواده به افراد یاد داده می‌شود که نگاهی منطقی به اختلافات داشته باشند؛ چراکه زمانی که نگاه احساسی به مشکلات داریم، بحث‌ها از مسیر اصلی خارج شده و به مشاجره و سپس داد و فریاد ختم می‌شود. یک کوچ سعی دارد بحث‌های به وجود آمده در خانواده‌ها را ساختارمند، منصفانه و منطقی هدایت کرده تا همه افراد بتوانند به‌راحتی نظر خود را بیان کرده و احساس خود را بروز دهند.
کوچینگ خانواده چطور به افراد کمک میکند؟
محیط خانواده برای همه ما یک محیط امن است که پس از پشت سر گذاشتن درگیری‌های کاری و اجتماعی به آن پناه می‌بریم. شاید به همین دلیل است که مشکلات دورن خانواده می‌تواند بسیار ناراحت کننده‌تر از سایر مشکلات زندگی باشد. این مشکلات در اکثر مواقع به دعوا ختم شده و محیط را به یک میدان جنگ تبدیل می‌کنند. زمانی‌که تفاوت دیدگاه‌های بسیار اساسی بین اعضای خانواده ایجاد می‌شود کوچینگ خانواده می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. یک کوچ سعی دارد به اعضای خانواده کمک کند که یکدیگر را درک کنند تا بتوانند با ایجاد تعادل، از زندگی کنار هم بیشتر لذت ببرند.
اما این تنها یکی از وظایف کوچینگ خانواده است. اگر شما هم فکر می‌کنید که با ایجاد برخی از تغییرات جزئی اما مثبت در محیط خانواده، می‌توانید به آرامش زندگی خود کمک کنید، بهتر است با یک کوچ خانواده مشورت کنید. حتی می‌توانید برای حل مشکلات شخصی خود و مواردی که در ادامه بیان می‌شود نیز از یک کوچ کمک بگیرید.
- حل مشکلات زناشویی
- ایجاد تعادل بین کار و زندگی
- تربیت فرزندان
- برخورد با ناملایمات دوران نوجوانی
- حل مشکلات رایج پس از طلاق و خیانت
مزایای کوچینگ خانواده چیست؟
خانواده یکی از مهمترین گروه‌هایی است که در اجتماع وجود دارد. یک خانواده بیشترین تاثیر را در شکل‌گیری شخصیت و رفتارهای اجتماعی فرد دارد. بنابراین متخصصان معتقدند باید به ساختار خانواده، روابط خانوادگی و حل مشکلات و اختلافات درون آن توجه ویژه‌ای داشته باشیم. کوچینگ خانواده مزایای بسیاری دارد که در ادامه به برخی از مهمترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- توانمندسازی همه اعضای خانواده
- بهبود ارتباطات
- روابط خانوادگی قوی‌تر
- افزایش احترام بین اعضا
- افزایش میزان اعتماد به نفس و عزت نفس
- افزایش تعادل بین کار و زندگی
- کاهش ترس از تصمیم‌گیری
- مدیریت زمان
- درک متقابل از نیازها و شرایط یکدیگر
- بهبود کیفیت زندگی و شرایط روحی
- حل تعارضات
چه زمانی به کوچینگ خانواده نیاز دارید؟
کوچینگ خانواده یکی از حوزه‌های بسیار گسترده است که روی مشکلات، موانع و چالش‌های بسیاری تمرکز داشته و برای حل آن‌ها راهکارهای مختلفی ارائه می‌دهد. در ادامه به برخی از مهمترین این مشکلات می‌پردازیم:
حمایت از والدین
گذر از مرحله جوانی و تغییر نقش آن‌ها از همسر به والد می‌تواند برای همه افراد سخت باشد. به خصوص اگر با چالش‌های بسیاری در این مسیر روبرو شوند. این مشکلات می‌توانند شامل ناهنجاری‌های رفتاری کودکان و نوجوانان، فرسودگی شغلی و نگرانی از آینده فرزندانشان باشد. به همین دلیل نیز والدین از جمله مهمترین اعضای خانواده هستند که برای حل مشکلاتی که دارند باید به سراغ کوچینگ خانواده بروند.
کمک گرفتن از یک کوچ نیز به این معنی نیست که یک فرد نمی‌تواند نقش پدر یا مادری خود را به خوبی ایفا کند؛ بلکه به این معنی است که شما اهمیت زیادی برای نقش خود قائل بوده و می‌خواهید در آن بهترین باشید. کوچینگ خانواده با حل این مشکلات سعی دارد آرامش را به محیط خانواده‌ها بازگرداند، روابط والد-فرزندی را بهبود بخشیده و شرایط را برای والدین راحت‌تر کند.
رابطه والدین و فرزندان
زمانی که حس می‌کنید راهکارهای تربیتی شما کارساز نبوده و یا رفتار فرزندانتان و عملکرد او در مدرسه روی سایر جنبه‌ها و زمینه‌های زندگی‌تان تاثیر منفی گذاشته‌اند، حس ناامیدی شدیدی به سراغتان می‌آید. کوچینگ خانواده به شما کمک میکند که این حس را بپذیرید، با آن کنار بیایید و در مقابل برای حل آن راهکارهای مناسبی پیدا کنید.
در برخی از مواقع یک کوچ با بهبود روابط والد-فرزندی باعث حل این مشکلات می‌شود. با رفع سوءتفاهم ها افراد خانواده سعی می‌کنند با هم صادق باشند و از یکدیگر برای حل مشکلات و عبور از موانع کمک بگیرند.
نوجوانان
دوران نوجوانی برای همه فرزندان و والدین مرحله بسیار دشواری است. در این مرحله کودک وارد مرحله‌ای جدید می‌شود، احساسات تازه‌ای دارد و سعی میکند استقلال خود را به‌دست بیاورد. این اتفاقات با تغییرات هورمونی، استرس‌های به وجود آمده از مدرسه و مشکلات مختلف جنسی ترکیب شده و می‌توانند بحث‌های طولانی و بسیار شدید را به همراه داشته باشند. کوچینگ خانواده سعی دارد احترامی متقابل بین نوجوانان و والدین برقرار کند، مرزهای واضح‌تری بین روابط آن‌ها ایجاد کرده و به افراد کمک کند تا یکدیگر را بهتر درک کنند و بپذیرند.
کوچینگ نوجوانان چیست و چگونه به نوجوانان و خانواده‌ها کمک میکند؟
خیانت
زمانی‌که متوجه می‌شوید شریک زندگی‌تان و کسی که او را برای تشکیل خانواده و به عنوان شریک زندگی تا آخر عمر انتخاب کرده‌اید به شما خیانت کرده است می‌تواند بسیار ناراحت کننده و غیر قابل تحمل باشد. این اتفاق می‌تواند همه چیز را زیر سوال برده و بنیان خانواده را متزلزل کند. برخی از زوج‌ها نمی‌توانند خیانت را تحمل کنند؛ در واقع آسیب ناشی از آن برای آن‌ها به اندازه‌ای است که تحمل آن غیر ممکن بوده و باید از یکدیگر جدا شوند.
در مقابل برخی دیگر سعی می‌کنند این مشکل را نیز مانند سایر مشکلات حل کرده و در کنار یکدیگر باقی بمانند. در چنین مواقعی کوچینگ خانواده می‌تواند بهترین راهنما باشد.
برخلاف یک مشاور یا روانشناس که سعی دارند ریشه این خیانت را واکاوی کنند، کوچینگ خانواده سعی ندارد مقصر را پیدا کند. یک کوچ سعی دارد پیکربندی و ساختار یک خانواده را دوباره از نو ساخته و تغییرات مثبتی در آن ایجاد کند تا افراد بتوانند در آرامش بیشتری در کنار هم زندگی کنند. برای این منظور نیز معمولا تمرین‌ها و تکنیک‌های خاصی برای افزایش تعامل بین زن و شوهر در نظر گرفته می‌شود.
کوچینگ زوج ها چطور به بهبود زندگی زناشویی کمک میکند؟
طلاق و جدایی
طلاق و جدایی دلایل بسیاری دارد. اما زمانی‌که یک زوج این راهکار را انتخاب می‌کنند به این نتیجه رسیده‌اند که کنار هم بودنشان غیر از ضرر چیزی برایشان ندارد. اما در هر صورت این جدایی می‌تواند بسیار سخت باشد، به‌خصوص اگر رابطه طولانی بوده و افراد به هم وابسته‌تر باشند.
علاوه بر این گاهی زوجین به دلیل داشتن فرزند پس از طلاق نیز مجبور هستند یکدیگر را ببینند و با یکدیگر تعامل داشته باشند. در تمامی این شرایط کوچینگ خانواده می‌تواند به هر کدام از زوجین کمک کند تا درک بهتری از شرایط پس از جدایی داشته باشند، بتوانند راحت‌تر زندگی کنند و در شرایط خاص با یکدیگر تعامل مثبتی داشته باشند.
کوچینگ روابط چطور مشکلات موجود در یک رابطه را حل میکند؟
سوگواری و غم از دست دادن
کوچینگ خانواده بزرگ‌ترین پشتیبان برای شرایط خاص است. یکی از این شرایط می‌تواند در اثر از دست دادن یکی از عزیزان باشد. غم و اندوه ناشی از از دست دادن یکی از عزیزان می‌تواند روی روابط اعضای خانواده نیز تاثیر بگذارد. بنابراین بسیار مهم است که اعضای خانواده در این شرایط یکدیگر را درک کنند و احساسات هم را بپذیرند. یک کوچ به شما کمک میکند تا شرایط پیش آمده، غم از دست دادن یک فرد و نبود آن، احساسات آشفته و رفتارهای غیر معمول خود یا یکی از اعضای خانواده خود را بهتر درک کنید.
کوچینگ اندوه چطور در مسیر رسیدن به اهداف به ما کمک میکند؟
تعادل بین کار و زندگی
ازدواج یا بچه دار شدن به این معنی نیست که باید فرصت‌ها و اهداف شغلی خود را نادیده بگیرید. در مقابل اهداف شغلی و کسب و کار شما نیز نباید باعث دور شدن از محیط خانواده شده و تمام وقت شما را پر کند. کوچینگ خانواده یکی از ابزارهای بسیار موثر برای ایجاد تعادل بین کار و زندگی و برقراری آرامش در خانواده‌هاست. یک کوچ در این شرایط سعی میکند همه اعضای خانواده را دور هم جمع کند تا بتوانند در محیطی امن و راحت احساسات خود را بیان کنند. پس از آن افراد می‌توانند با بیان آزادانه افکار خود به یک تعامل مثبت با یکدیگر برسند.
تفاوت کوچینگ خانواده و مشاوره چیست؟
هدف کوچینگ خانواده و مشاوره یا روانشناسی می‌تواند یکسان باشند، به طوری‌که هر دو برای بهبود روابط درون خانوادگی و ایجاد تغییرات مثبت در محیط خانواده تلاش می‌کنند. اما روش‌های آن‌ها بسیار متفاوت است. کوچینگ خانواده راه درمان نیست؛ بلکه تلاش میکند موانعی که بر سر راه اهداف افراد است را شناسایی کرده و راه و روش عبور از آن‌ها را به افراد نشان دهد.
کوچینگ خانواده سعی ندارد علت بروز مشکل را تشخیص دهد یا یک بیماری را علاج کند. یک کوچ روی گذشته تمرکزی ندارد و سعی دارد روی وضعیت اکنون خانواده‌ها احاطه کامل داشته باشد. همچنین وظیفه یک کوچ قضاوت و تعیین خوب و بد رفتارها و عملکردها نیست. بلکه او سعی دارد به افراد کمک کند که خودشان بهترین روش را برای حل مشکلات پیدا کنند.
این در صورتی است که یک مشاور یا روانشناس سعی دارد با بررسی رفتارها و اتفاقات گذشته، میزان تاثیر منفی آن‌ها را کاهش داده و به طور مستقیم و واضح بهترین راه درمان و راهکار را برای حل تعارضات و مشکلات پیشنهاد دهد.
تفاوت کوچینگ و مشاوره چیست؟ کدام یک برای شما بهتر است؟
جلسات کوچینگ خانواده چقدر زمان می‌برد؟
تعداد جلسات کوچینگ خانواده بسته به هر خانواده‌ای و نیازها و مشکلاتی که دارد متفاوت است. این جلسات که ممکن است از سه ماه تا یکسال طول بکشد، باید تا رسیدن به هدف و رفع مشکل ادامه داشته باشد.
زمان هر جلسه نیز باید مطابق با خواسته و نیاز افراد خانواده باشد و یک کوچ نباید نظرش را به افراد تحمیل کند. تنها می‌تواند به شما کمک کند تا اهدافتان را از برگزاری این جلسات تعیین کنید و بدانید که چطور به بهترین نحو در این جلسات مشارکت داشته باشید.
چطور می‌توانید بهترین کوچ خانواده را انتخاب کنید؟
بسیاری از افراد هنگام مشورت با یک فرد غریبه در مورد مشکلات زناشویی و روابط بین فردی در خانواده‌شان بسیار محتاط هستند. این افراد فکر می‌کنند در صورت مشورت با یک فرد دیگر زندگی خصوصی خود را در معرض قضاوت قرار می‌دهند، رازهای خود را فاش می‌کنند و در نهایت عدم توانایی خود را برای حل تعارضات و مشکلات درون خانواده نشان می‌دهند.
اما باید بدانید کوچینگ خانواده نمی‌خواهد که شما را قضاوت و سرزنش کند. یک کوچ سعی دارد چشم انداز جدیدی از روابط درون خانواده به شما نشان دهد تا بتوانید یکدیگر را بهتر درک کرده و نیازهای هم را برآورده کنید. تنها در این صورت است که اعضا می‌توانند تغییرات مثبتی ایجاد کرده و به خانواده به عنوان یک محیط امن نگاه کنند.
همه اعضای خانواده باید با کوچ صحبت کنند و ارتباط خوبی با او داشته باشند. بنابراین لازم است پیش از کمک گرفتن از کوچینگ خانواده با همه اعضاء در مورد آن صحبت کنید؛ چراکه حتی اگر یکی از افراد مخالف صحبت با یک کوچ باشد نمی‌توانید بهترین بهره را برده و تغییرات مثبتی در خانواده خود ایجاد کنید.
در مرحله بعد باید بتوانید بهترین کوچ را انتخاب کنید. یک کوچ علاوه بر دانش، تخصص و تجربه کافی در زمینه کوچینگ خانواده باید بتواند محیطی امن و مطمئن برای اعضای خانواده فراهم کند تا هر یک بتوانند به‌راحتی و بدون ترس احساسات خود را بیان کنند. بنابراین بسیار مهم است که افراد با او احساس راحتی کنند. شاید بهتر باشد لیستی از بهترین کوچ‌ها تهیه کرده و با هر یک جداگانه صحبت کنید و بهترینشان را برگزینید.
پس از انتخاب یک کوچ باید به او به‌طور کامل اعتماد کرده و در حل مشکلات با او همکاری کنید. این را نیز فراموش نکنید که خانواده یکی از مهمترین گروه‌های اجتماعی است و کوچینگ خانواده قادر است از این گروه بسیار مهم و تاثیرگذار حمایت کند.
