یکی از چالش‌هایی که پس از کنکور، روبروی نوجوانان ایرانی قرار می‌گیرد انتخاب رشته و انتخاب دانشگاه است. این در حالی است که فرد با توجه به رتبه‌ای که آورده است محدودیت‌هایی دارد و به‌طورکامل نمی‌تواند اولویت‌ها و علائق خود را در انتخاب خود دخیل کند.
اولین تصمیمی که فرد باید بگیرد این است که برای من رشته مهمه یا دانشگاه و کدامیک از این دو می‌توانند موفقیت من را در آینده تضمین کرده و باعث پیشرفت من شوند. اگر شما هم با این چالش روبرو هستید تا انتهای این مقاله با ما باشید تا باهم اهمیت هر کدام از آن‌ها را بررسی کرده و به معرفی معیارهای انتخاب از میان رشته و دانشگاه بپردازیم.
رشته مهمه یا دانشگاه؟
نظرات در این زمینه متفاوت است. عده‌ای معتقدند اولویت با رشته دانشگاهی است و دانشگاه باید در اولویت دوم باشد و عده‌ای هم دانشگاه را در اولویت قرار می‌دهند. زمانی که از هر کدام از این ۲ گروه در این باره می‌پرسیم، با دیدگاه‌های متفاوت، قابل توجه و مهمی مواجه می‌شویم که هر کدام نیز به نوبه خود با ارزش و تاثیرگذار است.
برای یافتن پاسخ مناسب به این سوال باید نظرات افراد مختلف را بررسی کنید تا بتوانید به پاسخ مناسبی دست پیدا کنید. آنچه در ادامه می‌خوانید دیدگاه‌های مختلف افراد هنگام پاسخ به “رشته مهمه یا دانشگاه” است.
چرا برخی می‌گویند دانشگاه اولویت دارد؟
اجازه دهید ابتدا به سراغ نظرات و دیدگاه‌های کارشناسان و دانشجویانی برویم که در پاسخ به این سوال که رشته مهمه یا دانشگاه می‌گویند هنگام انتخاب باید به دانشگاه توجه کرده و آن را در اولویت قرار داد. این نظرات متفاوتند اما در دسته‌های زیر جای می‌گیرند:
- جو فرهنگی در جامعه ایران به گونه‌ای است که درس خواندن در یک دانشگاه خاص برای خانواده‌ها و سازمان‌های مختلف بسیار مهم و تاثیرگذار است.
- بسیاری از افراد در نیمه راه به دلیل عدم توانایی در گذراندن واحدهای مختلف، عدم علاقه به رشته کنونی یا توجه به رشته‌ای با ارزش‌تر، رشته خود را تغییر می‌دهند. بنابراین اگر دانشگاه مناسب و مورد علاقه خود را انتخاب نکرده باشند، درس خواندن برای آن‌ها تا انتها هیچ جذابیتی ندارد؛ چراکه هیچ علاقه ای به رشته و دانشگاه خود ندارند.
- حتی اگر رشته فرد صد در صد مورد علاقه فرد نباشد، قرار گرفتن در یک محیط جذاب می‌تواند فرد را ترغیب به ادامه تحصیل و تلاش بیشتر کند.
دلایل کسانی که رشته را در اولویت قرار می‌دهند چیست؟
برخی از افراد و کارشناسان در پاسخ به این سوال می‌گویند رشته مهمتر است. خالی از لطف نیست که نظرات این افراد که برگرفته از تجربیات، دانش و تخصصشان است را نیز در نظر بگیریم.
- افراد بیشتر زمان خود را در کلاس‌های درس، با اساتید متعدد و برای یادگیری مباحث مختلف می‌گذرانند. این در حالی است که محیط دانشگاه پس از چند ماه عادی می‌شود اما فرد تا انتهای راه و تا پایان فارغ التحصیلی با این دروس همراه و درگیر است.
- درس خواندن در رشته‌ای که مورد علاقه فرد نیست می‌تواند باعث عدم موفقیت در آن رشته و کاهش اعتماد به نفس فرد شود. همین مساله باعث ترک تحصیل بسیاری از دانشجویان می‌شود.
- آنچه در بازار کار اهمیت دارد دروسی است که فرد گذرانده و رشته‌ای است که در آن تحصیل کرده است. علاوه بر این بسیاری از سازمان‌ها، شرکت‌ها برای استخدام افراد ابتدا به رشته افراد نگاه می‌کنند.
- آنچه به زندگی، آینده شغلی و جایگاه اجتماعی‌تان جهت می‌دهد رشته است و دانشگاه در این زمینه کمترین تاثیر را دارد.
معیارهای انتخاب رشته و دانشگاه
آنچه در بالا گفتیم نظرات و ایده‌های اقشار مختلفی از جامعه و کارشناسان مختلف است و نمی‌تواند یک راه قطعی و تعیین شده به شما نشان دهند؛ چراکه هر فردی اولویت‌ها، علائق، معیارها و شرایط مخصوص به خود را دارد و هنگام پاسخ به اینکه رشته مهمه یا دانشگاه، جنبه‌های متفاوتی را در نظر می‌گیرد.
بنابراین بهترین کار این است که ابتدا به بررسی همه جانبه معیارها و اهداف فردی خود بپردازید و با افزایش مهارت خودشناسی که یکی از پایه‌های اصلی در تصمیم گیری است، بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید.
برای بهبود عملکرد نیز می‌توانید دو تکنیکی که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد را نیز به‌کار بگیرید.
استفاده از جدول T: یک حرف T بکشید و در هر طرف آن مزایا و معایبی که رشته یا دانشگاه برای شما دارد را بنویسید. در انتها با مشاهده میزان مزایا و معایب هر کدام می‌توانید متوجه شوید که برای شما رشته مهمتر است یا دانشگاه.
(با توجه به پیچیدگی‌ها و ظرافت‌هایی که در استفاده از جدول T وجود دارد، پیشنهاد می‌کنیم برای استفاده از این جدول از یک کوچ کمک بگیرید.)
من حدیث مجد کوچ مورد تایید فدراسیون بین‌المللی کوچینگ هستم.
برای ثبت نام در یک جلسه کوچینگ رایگان، فرم زیر را پر کنید
حفظ تعادل: هنگامی که مشغول بررسی و مقایسه رشته و دانشگاه هستید، باید تعادل را رعایت کرده، تعصب را کنار بگذارید و از افراط و تفریط دوری کنید. اگر محیط یک دانشگاه برای شما غیرقابل تحمل است نباید صرفا به خاطر اینکه رشته مورد علاقه شما در آن تدریس می‌شود آن را انتخاب کنید یا برعکس.
در ادامه معیارهایی را بررسی می‌کنیم که با در نظر گرفتن آن‌ها می‌توانید به‌طور منطقی‌تر به انتخاب رشته و دانشگاه بپردازید.
۱. علاقه و استعدادتان چیست؟
قبل از اینکه به پاسخ درستی برای این سؤال که رشته مهمه یا دانشگاه برسید، برای پیدا کردن علاقه و استعداد خود تلاش کنید. چراکه علاقه و استعداد هر دو در میزان موفقیت شما در رشته‌ای خاص تاثیر می‌گذارند.
فرض کنید به دلایلی خاص وارد دانشگاه هنرهای تجسمی شوید، اما استعدادی در هیچکدام از رشته هایی که در آن دانشگاه تدریس می‌شود ندارید؛ در این‌صورت میزان موفقیت شما در رشته‌ای که انتخاب کرده‌اید بسیار پایین می‌آید. پس بهتر است دانشگاهی را انتخاب کنید که مورد علاقه شماست و رشته‌ای را برگزینید که در آن استعداد دارید.
۲. چه آینده کاری و شغلی را برای خود در نظر دارید؟
هنگام پاسخ به این سؤال که رشته مهمه یا دانشگاه باید به آینده شغلی خود نیز دقت کنید. در واقع رشته یا دانشگاهی که انتخاب می‌کنید باید با چشم انداز شغلی شما هماهنگ باشد.
اگر قصد ندارید با مدرکی که دارید کار کنید و برای موفقیت خود در آینده دیدگاه و هدف دیگری دارید چندان تفاوتی نمی‌کند که چه رشته‌ای را انتخاب می‌کنید. اما اگر قصدتان این است که با رشته‌ای خاص وارد بازار کار شوید باید دانشگاهی را انتخاب کنید که در آن رشته خاص بسیار قوی بوده و جایگاه خوبی دارد.
۳. موقعیت و شرایط زندگی‌تان چگونه است؟
یکی از محدودیت‌های افراد برای تحصیل در دانشگاه‌های مختلف و رشته‌های گوناگون موقعیت اجتماعی، شرایط مالی و امکانات فعلی‌شان است. به‌طور مثال بسیاری از افراد نمی‌توانند هزینه تحصیل در برخی از دانشگاه‌ها مانند دانشگاه‌های آزاد یا غیر انتفاعی را بپردازند یا برای ادامه تحصیل به شهر دیگری بروند. در چنین شرایطی فرد باید همه محدودیت‌های خود را در نظر بگیرد.
توصیه به این افراد این است که به دنبال بهترین رشته باشند و دانشگاه را در اولویت دوم قرار دهند. پس در بهترین حالت باید به دنبال رشته مناسب خود در دانشگاه‌های دولتی یا دانشگاه‌های محل سکونت خود باشند.
۴. آیا قصد مهاجرت دارید؟
کسانی که قصد مهاجرت و ادامه تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور را دارند می‌دانند که داشتن سوابق تحصیلی در برخی از دانشگاه‌ها مانند دانشگاه‌های دولتی و صنعتی می‌تواند در قبول درخواست ادامه تحصیل بسیار مهم باشد.
علاوه بر این با تحصیل در برخی از رشته‌های خاص مسیر افراد برای تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور هموارتر است؛ چراکه خواستگاه و نیاز به آن‌ها بسیار بیشتر است. بنابراین هنگام بررسی اینکه رشته مهمه یا دانشگاه باید در ابتدا بدانید که هدف شما در آینده نزدیک چیست و آیا قصد دارید با مدرک خود برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های معتبر دنیا اقدام کنید یا خیر.
۵. اولویت شما در زندگی چیست؟
برای اینکه به پاسخ درستی برسید باید به درستی اولویت‌های خود را ارزیابی کنید. در واقع هر فرد برای ورود به دانشگاه باید بداند می‌تواند با استقلال از خانواده در شهر دیگری به تحصیل خود ادامه دهد یا ترجیح می‌دهد کنار خانواده خود باشد؛ می‌خواهد هزینه دانشگاه بپردازد یا ترجیح می‌دهد این پول را صرف مخارج دیگر کند؛ می‌تواند بدون توجه به محیط دانشگاه به تحصیل در رشته مورد علاقه خود ادامه دهد یا نه؛ با مدرکی که از دانشگاه مورد علاقه خود دریافت می‌کند می‌تواند وارد بازار کار شود یا اصلا نمی‌خواهد با مدرک خود کار کند.
پاسخ تمامی این سوال‌ها می‌تواند شما را در مسیر درستی قرار دهد.
از چه کسی کمک بگیریم؟
علاوه بر مشاوران تحصیلی که می‌توانند راهنمایی‌های مفیدی در این خصوص به شما ارائه دهند، کوچینگ نوجوانان یکی دیگر از حوزه‌هایی است که می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین گزینه را از بین دانشگاه و رشته مورد علاقه خود انتخاب کنید.
در واقع کوچینگ حوزه‌ای است که بر خلاف مشاوره توصیه‌ای به شما ارئه نمی‌دهد؛ بلکه با طرح سوالاتی به شما کمک می‌کند تا علاقه‌مندی‌ها، پتانسیل‌ها، امکانات و محدودیت‌های خود را بهتر بشناسید و با توجه به این موارد بهترین انتخاب را داشته باشید. اگر شما نیز برای انتخاب رشته یا دانشگاه دچار سردرگمی هستید، به شما پیشنهاد می‌کنیم با یک جلسه رایگان، بهترین مسیر را برای خود انتخاب کنید.
برای این منظور اطلاعات خود را از طریق فرم زیر با همکاران ما در مجموعه کوچینگو به اشتراک بگذارید تا در اولین فرصت با شما تماس گرفته شود.
من حدیث مجد کوچ مورد تایید فدراسیون بین‌المللی کوچینگ هستم.
برای ثبت نام در یک جلسه کوچینگ رایگان، فرم زیر را پر کنید
سخن آخر
در نظر گرفتن تمامی معیارهایی که در بالا گفته شد می‌تواند باعث باز شدن دید شما نسبت به آینده تحصیلی‌تان شده و بهترین راهنما برای تصمیم‌گیری در این زمینه باشد. اما شرایط برای بسیاری از شما به گونه‌ای است که به تنهایی نمی‌توانید تصمیم بگیرید که رشته مهمه یا دانشگاه و بهترین گزینه را انتخاب کنید. در چنین شرایطی بهتر است از دانش متخصصین در این زمینه استفاده کرده و با بهترین مشاورین صحبت کنید. یک مشاور می‌تواند به شما در پیدا کردن علائق، اولویت‌ها و خواسته‌هایتان کمک کرده و شما را راهنمایی کند که بر اساس شرایطی که دارید بهترین تصمیم را بگیرید.
پاسخ به سوالات متداول
رشته مهمه یا دانشگاه؟
این بستگی به فرد، شخصیت، امکانات، علائق و اهداف او دارد. بهتر است برای اینکه به مناسب ترین پاسخ برسید، مزایای انتخاب رشته و دانشگاه را روی برگه ای بنویسید. سپس بررسی کنید که مزایای کدامیک برای شما بیشتر است و مطابق با آن تصمیم گیری کنید.
هنگام انتخاب رشته یا دانشگاه به چه معیارهایی دقت کنیم؟
ابتدا باید اهداف و نیازهای خود را به خوبی بشناسید. سپس قبل از اینکه یک رشته خاص یا یک دانشگاه به خصوص را انتخاب کنید از خود بپرسید که آیا می‌خواهم مهاجرت کنم، می‌خواهم در سازمان خاصی استخدام شوم، چه علایقی دارم، آیا امکانات من به گونه‌ای هست که در شهر دیگری زندگی کنم و با مدرک خود می‌خواهم چکار کنم؟
تاثیر دانشگاه در استخدام بیشتر است یا رشته؟
شاید در گذشته درس خواندن در برخی از دانشگاه‌ها یکی از مزیت‌های فرد برای استخدام به حساب می‌آمد، اما در حال حاضر بیشتر مدیران و کارفرمایان به کارآمدی فرد، مهارت‌های نرم و مهارت‌های سختی که دارد، تجربه کاری، دانش و داشتن روحیه او برای کار گروهی توجه می‌کنند. همچنین برای اینکه برخی از شغل‌ها را به دست بیاورید باید در رشته‌ای خاص درس خوانده باشید.
