اکثر ما در دورهها و موقعیتهای مختلف زندگی اهمال کاری را تجربه کرده ایم. از نبردن آشغالها به بیرون از ساختمان، امتناع از رفتن به باشگاه، رژیم گرفتن و صبح زود از خواب بیدار شدن گرفته تا تکمیل نکردن پایان نامه و تکمیل یک پروژه کاری. بهانههای هر کدام از ما نیز برای اهمال کاری ممکن است متفاوت باشد؛ برخی حواس پرتی را بهانه میکنیم و برخی دیگر از کم خوابی، مشغله فکری و مریضی صحبت میکنیم. اما باید بگوییم هیچ بهانه ای برای اهمال کاری ما قابل قبول نیست و باید بدانیم ما به طور قطع و به وضوح در انجام کارها تعلل میکنیم.
برای مقابله با تعلل در کارها ابتدا باید بدانید اهمال کاری یعنی چه، علت آن چیست و استفاده از چه راهکارهایی برای مقابله با آن اثربخش است. در این مقاله سعی کرده ایم به این سوالات پاسخ دهیم.
اهمال کاری چیست؟
اگر میبینید که کارهای مهمی دارید که هر روز انجام آنها را به تعویق میاندازید، کمکاری میکنید و به جای پرداختن به کارهای مهمی که دارید زمان خود را صرف اولویتهای دست چندم زندگی یا کارهای بیهوده میکنید قطعا دچار اهمال کاری، به تعویق انداختن کارها یا تعلل در انجام کار شده اید.
تفاوت اهمال کاری و تنبلی
هم افراد اهمال کار و هم افراد تنبل قادر نیستند کارها را به موقع انجام دهند و اکثرا به همین دلیل انسانهای خوش قولی از آب در نمیآیند. اما دقت کنید که اهمال کاری و تنبلی یکسان نیستند.
افراد تنبل میلی به انجام کارها ندارند و حالشان با اینطور زندگی کردن خوب است. اما افراد اهمال کار مدام از کارهایی که باید انجام دهند صحبت کرده و به آنها فکر میکنند اما آنها را انجام نمیدهند.
انواع اهمال کاری چیست؟
اهمال کاری در زمینههای مختلفی از زندگی بروز میکند:
- یک محصل ممکن است خواندن دروس را به تعویق بیندازد (اهمال کاری تحصیلی)
- یک کارمند ممکن است انجام گزارشهای کاری را به تعویق بیندازد (اهمال کاری شغلی)
- یک فرد ممکن است ورزش و رژیم غذایی خود را نادیده بگیرد (اهمال کاری در حوزه سلامت)
- یک فرد ممکن است در تعاملات اجتماعی خود کوتاهی کند (اهمال کاری اجتماعی)
- یک همسر ممکن است توجه به نیازهای همسر خود را پشت گوش بیندازد (اهمال کاری عاطفی)
چرا اهمال کاری میکنیم؟
شناخن ریشه اهمال کاری اولین کار در مبارزه با این مشکل است. شما ابتدا باید بدانید چه چیزی مانع حرکتتان میشود؛ در گام بعدی باید آن مانع را از میان برداشته یا به دنبال راهکارهایی باشید که با وجود آن موانع بازهم بتوانید به مسیر خود ادامه داده و از تعلل بگریزید. برخی از مهمترین دلایل اهمال کاری در ادامه آورده شده است.
۱- ترس
مهمترین علت اهمال کاری ترس است. شاید ترس از شکست باعث به تعویق انداختن کارها میشود؛ اما در مقابل ترس از موفقیت نیز میتواند تعلل در انجام کار را به همراه داشته باشد. شاید میترسید که دیگران به شما صدمه بزنند یا نمیخواهید به دیگران آسیب بزنید. در نگاه وسیع تر ممکن است ترس از تصمیم گیری داشته باشید یا از آینده نامعلومی که در انتظارتان است واهمه داشته باشید.
۲- اعتماد به نفس و مثبت اندیشی بیش از حد
زمانی که بیش از حد به خودتان اعتماد دارید و مدام به خودتان میگویید که قطعا میتوانم اینکار را تمام کرده یا در یک زمینه ای موفق شوم، زمینه اهمال کاری را برای خودتان فراهم کرده اید. در این شرایط فراموش میکنید که شما یک فرد عادی هستید، ممکن است نتوانید در زمان کم، کاری را انجام دهید، ممکن است فراموش کنید یا در دام تعلل گرفتار شوید.
۳- اجتناب از تغییر باورها
انسانها به باور و دیدگاهی که نسبت به خود دارند عادت کرده و وابسته میشوند؛ به همین دلیل گاهی از قرار گرفتن در شرایطی که این باورها را تغییر دهد اجتناب میکنند. به طور مثال شما از آموختن یک مهارت جدید اجتناب میکنید، چراکه نمیخواهید تغییر کنید و به عنوان یک فرد موفق هویت جدید پیدا کنید.
۴- عدم انطباق مزایای بلند مدت و کوتاه مدت توسط مغز
محققان دریافته اند که با برنامه ریزی برای آینده، مغز ارزش انجام اقداماتی که مزایای بلند مدت دارند را متوجه میشود؛ اما هنگام عمل، مغز خود فعلی و نیازهای کنونیتان را در نظر میگیرد. بنابراین کارهایی که پاسخگوی نیازهای فعلی شما هستند را جایگزین اقدامات مناسب برای رسیدن به اهداف و اولویتها میکند.
۵- ناتوانی در تصمیم گیری
جامعه مدرن امروزه فرصتهای بیشتری را در اختیار افراد میگذارد و انسانها نسبت به گذشته آزادی فردی بیشتری دارند. اما چرا مردم امروز شادتر از گذشته نیستند؟ پاسخ این است که آنها آزادی بیشتری در تصمیمگیری دارند و باید خودشان در مورد اولویتهایی که دارند، چیزهایی که برای آنها ضروری است و نیازهایی که دارند دست به انتخاب بزنند. این برای بسیاری از افراد سخت و گیج کننده است و شاید از دایرهی تواناییهایشان خارج است؛ به همین دلیل واکنش ناخودآگاه مغز این افراد برای رفع مسئولیتهای تصمیمگیری اهمال کاری است.
۶- نادیده گرفتن ارزش زمان
همه ما زمان مشخصی به دنیا آمدهایم و زمان مشخصی از دنیا میرویم؛ به همین دلیل زمانی که در دست داریم بسیار محدود است. در واقع زمان ارزشمندترین دارایی انسان است. شما میتوانید پول قرض کنید، وسایلی که به آن نیاز دارید را بخرید یا پس انداز کنید، اما نمیتوانید زمان را در جایی ذخیره کنید یا آن را از فروشگاهی تهیه کنید. بنابراین اگر به این نکته توجه نکنید که هر ثانیهای که تلف میکنید برای همیشه از دستتان رفته است مدیریت زمان نداشته و کارهای مهم خود را به تعویق میاندازید.
۷- عدم انضباط شخصی
خود انضباطی یا خودکنترلی لحظهای است که به خود دستور میدهید تا کارهایی که باید را انجام دهید. همین لحظه! همین الان! به طور مثال اگر نظم در زندگی نداشته باشید زمانی که قرار است با شخصی تماس بگیرید و درباره یک موضوع چالشی صحبت کنید به کار دیگری که چندان مهم نیست مشغول میشوید.
۸- ریشههای روانی
روانشناسان عوامل روانی مختلفی را برای اهمال کاری شناسایی کردهاند، از اعتماد به نفس پایین گرفته تا آثار مخرب تروما، کمال گرایی، اضطراب، استرس و افسردگی. همچنین به تعویق انداختن کارها ارتباط نزدیکی با نشخوار فکری، وسواس فکری یا متمرکز شدن بر افکار منفی دارد.
۸ راهکار برای غلبه بر اهمال کاری (روش های مقابله با اهمال کاری)
فرقی نمیکند که مشکل شما در اهمال کاری، ناتوانی در شروع کار است یا ادامه دادن مسیر، در هر صورت باید بتوانید با استفاده از راهکارهای اثربخش موانع را از سر راه خود بردارید و شروع به حرکت کنید.
۱- از ابتدا شرایط زندگی تان را تعریف کنید
اولین گام در مقابله با اهمال کاری این است که شرایط خود را قبول کنید و به این باور برسید که باید دست به کار شوید. اگر در یک رابطه اشتباه گیر کرده و در بیرون آمدن از آن تعلل میکنید باید یکبار به خودتان بگویید من در این رابطه یک شکست خورده ام و باید آن را ترک کنم. اگر پایان نامه خود را تکمیل نمیکنید باید به خودتان بگویید من هیچ راهی به غیر از پشت سر گذاشتن این مرحله ندارم.
۲- شرایطی ایجاد کنید که ملزم به انجام آن کار شوید
برای رهایی از اهمال کاری میتوانید با استفاده از برخی روشها مغز خود را گمراه کنید. یکی از این راهکارها ایجاد شرایطی است که انجام یک کار را برای شما اجتناب ناپذیر میکند. در این شرایط شما در موقعیتی قرار میگیرید که انجام ندادن یک کار، از انجام دادن آن دردناکتر و سختتر است.
به طور مثال اگر میخواهید مشکل خود را در اهمال کاری در زمینه ورزش حل کنید، بهتر است برای ثبت نام در یک باشگاهی که پول نسبتا زیادی از شما میگیرد ثبت نام کنید. در این صورت فشار به هدر رفتن هزینه ثبت نام باشگاه برای شما از ورزش نکردن بیشتر خواهد بود و شما مجبور میشوید ورزش را آغاز کنید.
۳- با ساده ترین جزء از یک کار شروع کنید
یکی دیگر از راهکارها برای گمراه کردن مغزتان تقسیم کردن یک کار به اجزاء کوچک و شروع یکی از کوچکترین اجزاء آن است. به طور مثال اگر میخواهید مشکل اهمال کاری خود را برای رفتن به باشگاه حل کنید، میتوانید تنها لباسهای باشگاه خود را بپوشید و تغذیه باشگاه خود را آماده کنید. در این صورت برای اینکه کار بیهوده ای نکرده باشید، خود را ملزم میکنید که ساک خود را برداشته و برای تمرین به باشگاه بروید.
۴- انجام یک کار را با سیستم پاداش برای خود جذاب تر کنید
این راهکار نیز یکی دیگر از راهکارهای گمراه کردن مغزتان است تا بتوانید با اهمال کاری مقابله کنید. نتیجه انجام برخی از کارها برای آینده ما و رسیدن به اهدافمان بسیار مفید است، اما به دلایلی انجام آنها برایمان لذتبخش نیست. اما اگر آنها را همگام با کارهای لذتبخش دیگر انجام دهید مغز خود را گمراه کرده اید. به طور مثال میتوانید شنیدن آهنگهایی که دوست دارید را محدود به ورزش در باشگاه کنید یا هنگام خوردن سالاد رژیمیتان یک قسمت از سریالی که به آن علاقه دارید را پخش کنید.
۵- سیستم پاداش و تنبیه ایجاد کنید
یکی از راهکارهای روانشناسان برای غلبه بر اهمال کاری ایجاد یک سیستم پاداش و تنبیه است. به طور مثال اگر میخواهید وظایف کاری خود را انجام دهید اما سرگرم دیدن تلویزیون میشوید، برای مشاهده بی موقع تلویزیون تنبیهی برای خود در نظر بگیرید. اگر به اینکار ادامه دادید نیز تلویزیون را از اتاق پذیرایی خود به طور کامل بردارید. علاوه بر لازم است برای روزهایی که تعهد به برنامه ریزی داشته و مشغول دیدن تلویزیون نمیشوید برای خود پاداشی در نظر بگیرید؛ به طور مثال میتوانید خود را به یک کافه یا یک وعده شامی که دوست دارید دعوت کنید.
۶- اولویت بندی و برنامه ریزی کنید
مقابله با اهمال کاری و جلوگیری از آن بدون اولویت بندی و برنامه ریزی امکان پذیر نیست و بدون این دو رکن اساسی شما نمیدانید روز خود را باید با چه کاری شروع کنید، چه کاری را باید حتما انجام دهید و با فراموش کردن و نپرداختن به برخی از کارها از عملکرد خودتان ناراضی بوده و حس میکنید کارهای خود را به تعویق میاندازید.
برای این منظور لازم است تنها شش کاری که باید برای فردا حتما انجام دهید را بنویسید و آنها را بر اساس ضرورت و اهمیتی که دارند اولویت بندی کنید. در مرحله بعد باید تمام تلاش شما در روز کاری آینده این باشد که به ترتیب اولویت همه آنها را انجام دهید.
۷- محرک و انگیزه برای خود ایجاد کنید
حتما شما هم تجربه کرده اید که گاهی در اثر عوامل مختلف (یک صحبت، یک رفتار، یک آرزو یا یک حسرت) تصمیم گرفته اید که از فردا کاری را شروع کنید اما فردا دیگر آن احساس را نداشته بنابراین تصمیم خود را برای شروع آن تغییر میدهید. دلیل این اتفاق نداشتن انگیزه و محرک درست و محکم است.
محرکهای درونی یا بیرونی و انگیزه ها به شما کمک میکنند تا کاری را شروع کنید، روی قولهایی که به خود داده اید بایستید، پیشرفت کنید و کارهای نیمه کاره خود را به پایان برسانید. اگر در این زمینه نیاز به راهنمایی دارید می توانید از کوچینگ کمک بگیرید.
۸- از جلسات کوچینگ کمک بگیرید
گاهی اهمال کاری چنان با شما عجین شده که با وجود تلاش های زیاد بازهم آن را به طور خودخواسته یا ناخواسته تکرار می کنید. به شما حق می دهیم که این مساله باعث شود شما خسته شوید؛ اما نباید ناامید شده و برای موفقیت در این راه دست از تلاش بردارید. گاهی مشکل شما نیاز به بررسی بیشتر دارد و به تنهایی نمی توانید ریشه اهمال کاری را پیدا کنید. اما با همراهی و حمایتهای یک کوچ میتوانید موانعی که بر سر راهتان است را شناخته و راه های مناسبی برای مواجهه با آن ها پیدا کنید.
همین الان برای صحبت در مورد موضوع اهمال کاری یک جلسه رایگان کوچینگ ثبت نام کنید: