۱۷ ویژگی افراد باهوش؛ افراد باهوش چه ویژگی و مشخصه‌هایی دارند؟

وقتی به افراد بسیار باهوش فکر می‌کنید، به احتمال زیاد به یاد افرادی با ویژگی‌های خاص می‌افتید. به‌عنوان مثال افرادی که اطلاعات کاملی در مورد همه چیز دارند، یا افرادی که معادلات ریاضی را در ذهن خود با سرعت برق حل می‌کنند. اما حقیقت این است که برای اینکه فرد باهوشی به حساب بیایید واقعاً نیازی به داشتن ضریب هوشی بالا ندارید.

در واقع کارشناسان می‌گویند، ویژگی افراد باهوش پیچیده‌تر از یک نمره IQ یا داشتن چندین مدرک تحصیلی است. همین مساله باعث می‌شود برخی از افراد حتی خودشان هم ندانند که چقدر باهوش هستند. در ادامه این نوشته سعی کرده‌ایم ویژگی افراد باهوش را مورد بررسی قرار دهیم.

۱۷ ویژگی افراد باهوش

“اینطور نیست که من خیلی باهوشم؛ بلکه فقط مدت بیشتری با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنم”

این سخن از آلبرت انیشتین نشان می‌دهد باهوش بودن فراتر از چیزی است که اکثر ما فکر می‌کنیم. همانطور که هر فردی داستان زندگی متفاوت و شخصیت منحصر به فردی دارد، باهوش بودن نیز می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. با اینحال ویژگی افراد باهوش در اکثر مواقع مشترک است.

بسیاری از متخصصان اعتقاد دارند که یک فرد بسیار باهوش در نحوه فکر کردن انعطاف پذیری بالایی دارد و می‌تواند خود را با تغییرات وفق بدهد. همچنین معتقدند درست است که این افراد دارای چندین نوع هوش از جمله هوش فکری، هوش اجتماعی و هوش عاطفی هستند، اما بازهم ذکاوت آن‌ها محدود به این موارد نمی‌شود.

گروه‌های مختلفی از محققان روی ویژگی افراد باهوش کار کرده‌اند. به عنوان مثال نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ در مجله روانشناسی بریتانیا منتشر شده است که نشان می‌دهد افراد باهوش ترجیح می‌دهند تنها باشند. این نتایج مشخص می‌کند که افراد باهوش‌تر هرچه با دوستان خود معاشرت کنند رضایت کمتری از زندگی دارند.

بر اساس گفته روانشناسان تکاملی نیز افراد باهوش برای حل مشکلات به دنیا آمده‌‌اند. بنابراین کسانی که از تنهایی لذت می‌برند باهوش‌تر هستند؛ چراکه می‌توانند به تنهایی و بدون نیاز به دیگران با چالش‌ها و مشکلات روبرو شوند.

اما لازم نیست با خواندن مطالب بالا و درک اینکه شما این ویژگی‌ها را ندارید تصور کنید که باهوش نیستید، بلکه باید بدانید ویژگی افراد باهوش بسیار زیادتر و پیچیده‌تر است و شما ممکن است گروه دیگری از این خصوصیات را داشته باشید. در ادامه با ویژگی افراد باهوش بیشتر آشنا می‌شویم:

۱. افراد باهوش بسیار سازگار هستند

به این دو مثال توجه کنید:

• کسی که شغل خود را از دست می‌دهد یا در کسب و کار خود شکست می‌خورد؛ اما دوباره اقدام به راه اندازی یک کسب و کار می‌کند.
• شخصی که به کشور جدیدی مهاجرت می‌کند و قادر است بلافاصله با مردم محلی آنجا معاشرت کرده و آداب و رسوم آن‌ها را یاد بگیرد.

این دو دسته از افراد در گروه افراد باهوش جای می‌گیرند. در واقع این ویژگی افراد باهوش به حساب می‌آید که بسیار سریع با شرایط جدید سازگار می‌شوند. طبق مقاله‌ای که در بریتانیکا منتشر شده است، میزان هوش به این بستگی دارد که بتوانید رفتارهای خود را به منظور سازگاری با محیط تغییر دهید.

۲. آن‌ها لاف باهوشی نمی‌زنند

یکی دیگر از ویژگی افراد باهوش این است که علاقه‌ای به اینکه دیگران چگونه آن‌ها را قضاوت و ارزیابی می‌کنند، ندارند، بلکه مشغول رشد فکری و ذهنی خود هستند. به همین دلیل است که از گفتن واژه “نمی‌دانم” ترسی ندارند و به جای آن سعی می‌کنند دانش خود را گسترش دهند.

یک فرد باهوش می‌داند چیزهای زیادی در دنیا وجود دارد که درک همه آن‌ها برای یک فرد غیر ممکن است؛ بنابراین می‌فهمد که قطعا دانش او محدود است. به همین دلیل است که به این ندانسته‌ها اعتراف می‌کند، محدودیت‌های خود را می‌داند و از لاف زدن پرهیز می‌کند.

۳. کنجکاوی سیری ناپذیری دارند

حتما شما هم افرادی را دیده‌اید که با وجود اینکه یادگیری مهارتی جدید برای او هیچ فایده‌ای ندارد، بازهم دست به یادگیری آن می‌زند. این ویژگی افراد باهوش است که نسبت به همه چیز کنجکاو هستند.

افراد باهوش نسبت به جهان اطراف خود بی تفاوت نیستند. آن‌ها مجذوب چیزهایی می‌شوند که سایر افراد آن‌ها را امری بدیهی می‌دانند. این کنجکاوی باعث می‌شود تا این افراد به‌طور مداوم در حال یادگیری باشند؛ چراکه می‌دانند کنجکاوی مانند یک ماهیچه است که هرچه بیشتر روی آن کار شود بیشتر تقویت می‌شود.

۴. زیاد مطالعه می‌کنند

بسیاری از موفق‌ترین افراد جهان از جمله بیل گیتس و اپرا می‌گویند که با خواندن هر چیزی که به دستشان می‌رسد، خود را آموزش می‌دهند. آن‌ها از هر فرصتی و در مکان‌های مختلف مانند اتوبوس، مترو، مهمانی و خلوت برای گسترش دانش خود استفاده می‌کنند تا در مورد فرهنگ‌ها، حیوانات، تاریخ و جهان پیرامون اطلاعات بیشتری کسب کنند.

۵. افراد باهوش ذهن بازی دارند

افراد باهوش زمان خود را با نگرانی نسبت به چیزهایی که از کنترل آن‌ها خارج است تلف نمی‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود تا این افراد با جریان پیش بروند و خود را با موانع سازگار کنند. آن‌ها می‌دانند که هر روز مشکلات جدیدی پیش روی آن‌ها قرار خواهد گرفت و سعی می‌کنند برای هر کدام راه حل مناسبی بسازند.

همچنین آن‌ها راه خود را بر روی ایده‌ها و فرصت‌های جدید نمی‌بندند. آن‌ها روی نظرات خود تعصب ندارند، سخنان و نظرات دیگران را گوش می‌دهند و سعی می‌کنند از میان آن‌ها بهترین را بر گزینند.

همچنین ذهن باهوش از پذیرش هر چیزی بر حسب ارزش ظاهری آن بیزار است و تا زمانی که شواهد کافی ارائه نشود، از باور هر چیزی خودداری می‌کند.

۶. مهارت بالایی در کنترل نفس دارند

محققان معتقدند افراد باهوش می‌توانند قبل از شروع یک کار یا یک رفتار با برنامه ریزی، شفاف سازی اهداف، بررسی استراتژی‌های جایگزین و در نظر گرفتن پیامدها بر نتایج خارج از کنترل آن مسلط باشند.

همچنین محققان اعتقاد دارند که ناحیه‌ای در مغز که در قشر جلوی پیشانی واقع شده است و وظیفه آن کمک به افراد در حل مشکلات سخت و خودکنترلی است، در افراد باهوش فعال‌تر است. این ویژگی افراد باهوش باعث می‌شود که بتوانند به خوبی احساسات خود را کنترل کنند.

۷. افراد باهوش تمایل به شوخ طبعی دارند

برخی از مطالعات نشان می‌دهند کمدین‌های حرفه‌ای، امتیاز بیشتری در سنجش معیارهای هوش کلامی کسب کرده‌اند؛ چراکه برای پردازش مسائل و ساخت موضوعات کمدی و سرگرم کننده به توانایی شناختی و عاطفی زیاد و هوش کلامی و غیر کلامی بالایی نیاز است.

این بررسی نشان می‌دهد شوخ طبعی می‌تواند ویژگی افراد باهوش باشد. آن‌ها از نگاه شوخ طبعانه به زندگی به عنوان یک استراتژی عالی برای مقابله با استرس و ناملایمات استفاده می‌کنند.

۸. نسبت به تجربیات و احساسات دیگران حساس هستند

برخی از روانشناسان استدلال می‌کنند که افراد باهوش به دلیل بالا بودن هوش عاطفی خود، هماهنگی زیادی با نیازها و احساسات دیگران دارند. آن‌ها به‌خوبی قادرند افراد را درک کنند، متوجه شوند آن‌ها در شرایط مختلف چه احساسی دارند و می‌توانند ارتباطات موثر خود را گسترش دهند.

۹. آن‌ها خارج از چارچوب فکر می‌کنند

بسیاری از افراد، باهوش بودن را با متفاوت فکر کردن یکسان می‌دانند. در واقع ویژگی افراد باهوش این است که وضعیت موجود و روش‌های قدیمی را زیر سوال می‌برند تا بتوانند ایده‌های غیرعادی و خارج از چارچوب خود را پیدا کنند.

این به این دلیل است که آن ها فکر می‌کنند پایبندی به وضعیت و قوانین موجود می‌تواند مانع موفقیت شود. آن‌ها همیشه از خود می‌پرسند “اگر اینکار را به اینصورت انجام دهیم چه می‌شود؟”

۱۰. همدلانه و دلسوزانه رفتار می‌کنند

تحقیقات نشان می‌دهد که بین هوش هیجانی بالا و ضریب هوشی بالا همبستگی وجود دارد. در واقع هرچه فرد نمره بالاتری در همدلی داشته باشد، نمره بالاتری نیز در درک کلامی دارد. به عبارت دیگر بین همدلی که بخشی از هوش هیجانی است و درک مطلب که بخشی از هوش شناختی است، ارتباط مستقیمی وجود دارد. این ویژگی افراد باهوش باعث می‌شود بتوانند هنگام رهبری با قلب خود، با ذهن خود نیز مدیریت کنند.

۱۱. افراد باهوش نظاره گر و ریزبین هستند

همیشه باهوش‌ترین افراد پر سروصداترین افراد جمع نیستند. در دنیایی که بسیاری از افردا از خود تعریف می‌کنند تا خود بتوانند خود را به دیگران ثابت کنند، افراد باهوش برعکس بوده و به جای صحبت در مورد دستاوردهای خود بیشتر ساکت و نظاره‌گر هستند.

این ویژگی افراد باهوش باعث می‌شود تا ظرفیت پذیرش همه چیز را داشته و بتوانند چیزهایی را ببینند که افراد دیگر آن‌ها را از قلم انداخته‌اند.

۱۲. سوالات زیادی می‌پرسند

کلود لوی استروس، قوم شناس و انسان‌شناس فرانسوی می‌گوید “فرد باهوش جواب درستی نمی‌دهد، او سوالات درستی می‌پرسد!”

ویژگی افراد باهوش این است که می‌دانند پرسیدن سوالات مختلف به اندازه ارائه پاسخ درست مهم و تاثیرگذار است. چراکه پرسش‌ها می‌توانند چالش برانگیز باشند و به افراد کمک کنند تا راه حل‌های جدیدی برای مشکلات قدیمی پیدا کنند.

همچنین این افراد تنها برای پرسیدن سوال اینکار را انجام نمی‌دهند؛ آن‌ها دقیقا می‌دانند که چطور سوال کرده و چه پرسش‌هایی مطرح کنند تا درک بهتری از مسائل و شواهد به اطرافیان بدهند. آن‌ها می‌دانند چطور فکر افراد را منظم کرده تا بتوانند به پیش بینی‌های واقع بینانه‌تری نزدیک شوند.

۱۳. حافظه خوبی دارند

قطعا همانطور که همه ما درک کرده‌ایم، داشتن حافظه خوب مهمترین ویژگی افراد باهوش است. محققان دریافته‌اند داشتن حافظه خوب و هوش عمومی رابطه‌ای مستقیم باهم دارند. در واقع فردی که حافظه خوبی دارد، تلاش کرده است تا مهارت‌های اجرایی، حافظه کوتاه مدت و توانایی خود را در تمرکز و توجه بهبود ببخشد. همچنین داشتن حافظه خوب به این معنی است که فرد انعطاف پذیری شناختی بالایی دارد و می‌تواند به‌راحتی به موضوعات مختلف فکر کند.

۱۴. قابل اعتماد هستند

انسان‌ها دوست دارند تا با تبعیت از افراد باهوش، الگوبرداری صحیحی از زندگی آن‌ها داشته و بتوانند برای داشتن ویژگی افراد باهوش تلاش کنند. بنابراین اگر به نظر می‌رسد که اطرافیان به دیدگاه‌ها و نظرات شما اعتماد دارند و به شما به عنوان یک رهبر نگاه می‌کنند، این نشانه آن است که احتمالا شما فرد باهوشی هستید.

همچنین تحقیقات نشان داده است میزان اعتماد افراد به یک شخص و میزان هوش او بسیار باهم مرتبط است و در اکثر مواقع فردی که افراد زیادی به او اعتماد می‌کنند، فردی است که از هوش و ذکاوت بالایی برخوردار است.

۱۵. بیشتر گوش می‌دهند تا حرف بزنند

آیا می‌دانید یکی از اصلی‌ترین معیارهایی که هوش را از جهل جدا می‌کند چیست؟ اینکه فرد چطور و چقدر گوش می‌دهد. برخی از افراد اصرار دارند نظرات و عقاید خود را به دیگران تحمیل کنند، همچنین می‌خواهند نظر مثبت دیگران را به خود جلب کرده تا اطرافیان آن‌ها را باهوش‌ترین فرد جهان بدانند.

اما ویژگی افراد باهوش این است که می‌دانند ارتباط موثر در هر گروه یا جمعی، درک دیدگاه دیگران است و این امر قابل دستیابی نیست مگر اینکه مهارت گوش دادن فعال خود را تقویت کنند. بنابراین افراد باهوش عادت کرده‌اند صحبت‌های افراد را به طور کامل گوش دهند و در مباحث به خوبی به آن‌ها توجه کنند.

۱۶. از میانبرها استفاده می‌کنند

طی کردن مسیرهایی که برای رسیدن به اهداف خود تعیین کرده‌اید، می‌تواند زمان‌ و انرژی زیادی از شما بگیرد. اما ویژگی افراد باهوش این است که هوشمندانه‌تر از افراد دیگر رفتار کرده و سعی می‌کنند میانبرهای مختلفی برای رسیدن به چیزی که می‌خواهند را پیدا کنند.

گاهی استفاده از این میانبرها باعث از دست دادن چیزهایی می‌شود که برای ما ضروری است؛ اما یک فرد باهوش می‌داند که چه زمانی و چگونه از این میانبرها استفاده کند تا کمترین تاثیر منفی را بر زندگی و نتایج به دست آمده داشته باشد.

۱۷. بین زمینه‌های مختلف ارتباط برقرار می‌کنند

“آنچه که همه نمی‌توانند انجام دهند، ایجاد ارتباط بین زمینه‌های مختلف است”

همانطور که از جمله استیو جابز متوجه شدید همه ما می‌توانیم پس از سال‌ها تجربه در زمینه‌ها و رشته‌های مختلف متخصص شویم، اما شاید همه ما قادر نباشیم بین آن‌ها ارتباط مثبت و تاثیرگذاری برقرار کنیم. اما این ویژگی افراد باهوش است؛ آن‌ها سعی دارند با ارتباط برقرار کردن در زمینه‌های مختلف، راه را برای درک ایده‌ها و تجربیات جدید باز نگه دارند.

آیا با تمرین می توانیم فرد باهوشی شویم؟

همه چیز در دنیا اکتسابی است؛ بنابراین اگر می‌خواهید فرد باهوشی شوید نباید ناامید باشید و فکر کنید این یک چیز ذاتی است و شما نمی‌توانید به آن برسید. البته برای رسیدن به این هدف تنها شناسایی ویژگی افراد باهوش کافی نیست. بلکه باید به انسان‌های باهوش، رفتارها، طرز تفکر و نحوه زندگی‌شان دقت کنید. همچنین تنها با تمرین و تمرکز زیاد می‌توانید به این هدف برسید.

اگر تصمیم خود را برای کسب توانایی‌های یک فرد باهوش گرفته‌اید نیز می‌توانید با متخصصین حوزه لایف کوچینگ در این زمینه مشورت کنید. دانش و تجربه یک کوچ می‌تواند در این مسیر بهترین حامی و راهنما برای شما باشد. به یاد داشته باشید با کمک یک کوچ می‌توانید نقاط ضعف و قوت خود را شناخته و با تقویت آن‌ها مانند یک فرد باهوش رفتار کنید.