هیچ‌کدام از ما دوست نداریم آخر ماه با نگاه کردن به ته مانده حساب بانکی خود مضطرب و آشفته شویم و یا زمانی‌که برای انجام کاری به پول احتیاج داریم تازه متوجه شویم که پولی پس انداز نکرده‌ایم! از طرفی برای همه ما راحت‌تر است که مشکلات این‌چنینی را به گردن اوضاع بد اقتصادی بیندازیم. اما آیا این راه حل درستی است؟ مسلما نه! اگر اینطور فکر کنید شرایط برایتان هر روز بدتر می‌شود.
اگر کمی بیشتر در مورد ضرورت مدیریت هزینه‌های زندگی بدانید مسلما روش خود را در خرج کردن درآمدتان در طول ماه تغییر می‌دهید. در این مقاله به بررسی ضرورت مدیریت مالی و نحوه مدیریت هزینه‌های زندگی می‌پردازیم.
مدیریت هزینه های زندگی چه اهمیتی دارد؟
گاهی برخی از افراد به این فکر می‌کنند که مدیریت هزینه های زندگی مختص کسانی است که در این کار تخصص دارند. برخی دیگر نیز به دلیل تنبلی این موضوع را جدی نمی‌گیرند و حاضر نیستند وقت خود را صرف مدیریت هزینه های خانه کنند. از طرفی تورم‌های مداوم و گرانی اجناس باعث می‌شود اکثر افراد بارها در مدیریت دخل و خرج خود شکست خورده و ناامید شوند.
اما اگر به زندگی افراد موفق دقت کنید می‌بینید که این افراد با وجودی‌که درآمد بالایی دارند، بازهم در طول ماه به‌درستی و موشکافانه حساب و کتاب می‌کنند، مخارج خود را تجزیه تحلیل کرده و حتی قادرند تا اندازه‌ای وضعیت خود را تا پایان ماه پیش‌بینی کنند. این افراد به‌درستی می‌دانند مدیریت هزینه های زندگی تنها راه سازگاری با نوسانات بازار است.
از طرفی باید بدانید اگر نتوانید بر اساس درآمدتان خرج کنید، بودجه شما به آخر ماه نمی‌کشد و در خرید مایحتاج و نیازهای اصلی خود به مشکل بر خواهید خورد. شاید مقصر اصلی این مشکلات عدم ثبات بازار و تورم‌های پی در پی باشد، اما در واقع کار درست این است که در این شرایط بد اقتصادی از شکایت‌های هر روزه دست بردارید و خودتان به داد خودتان برسید.
چگونه هزینه های زندگی را مدیریت کنیم؟
راهکارهای بسیاری برای مدیریت هزینه های زندگی وجود دارد؛ اما پیش از اینکه با آنها آشنا شوید باید بدانید که شما شرایط خاص خود را دارید و نباید به‌طور کامل از زندگی افراد مختلف الگو گرفته و برای بهبود شرایط زندگی خود یک فرمول را بدون تغییر دنبال کنید.
همچنین به‌یاد داشته باشید ارائه این راهکارها مبنی بر این نیست که باید از تفریحات و خرید مایحتاج خود صرفه نظر کنید. مدیریت هزینه های زندگی به این معنی است که بتوانید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید تا به تمام آنچه می‌خواهید و نیاز دارید برسید.
در ادامه ۱۰ مورد از بهترین راهکارها برای برنامه ریزی دقیق مالی را بررسی می‌کنیم.
۱. برای مدیریت هزینه های زندگی صادق و واقع بین باشید
پیش از اینکه اقدام به مدیریت هزینه های زندگی کنید باید بدانید سود و زیان اینکار تمام و کمال مربوط به شما است. اگر درست برنامه‌ریزی کردید رفاه بیشتری را تجربه می‌کنید و اگر در این راه شکست خوردید نیز باید به‌سختی زندگی را بگذرانید. بنابراین باید واقع بین باشید و خودتان را گول نزنید. درآمد شما از چیزی که هست بالاتر نمی‌رود! از طرفی ممکن است کسی نباشد تا کسری بودجه ماهانه شما را تامین کند. پس با خودتان صادق باشید و هنگام حساب و کتاب، بودجه بندی و برنامه ریزی رویاپردازی نکنید، به‌دنبال پول‌های باد آورده نباشید و صادقانه آنچه به صلاح‌تان است را در نظر بگیرید.
۲. مخارج خود را به‌درستی بررسی کنید
اولین گام در مدیریت هزینه های زندگی این است که مخارج خود را در طول ماه بنویسید. دقت کنید که این کار را باید هر ماه انجام دهید؛ چراکه نیازهای شما در طول ماه‌های مختلف تغییر می‌کنند.
برای اینکه اینکار را دقیق‌تر انجام دهید باید همه چیز را زیر ذره بین گرفته و نیازهای همه اعضای خانواده را به‌طور مجزا بنویسید:
- اگر قسط وام دارید باید در ابتدا در نظر بگیرید.
- نیازهای ماهانه خود که شامل مواد غذایی می‌شود را در نظر بگیرید.
- هزینه‌ای که باید برای خرید وسیله‌های مورد نیاز ماهانه خود آن بپردازید را فراموش نکنید.
- اجاره خانه و قبوضی که باید در طول ماه بدهید را حساب کنید.
- اگر باید برای کلاس‌های آموزشی یا دانشگاه هزینه کنید آن را فراموش نکنید.
- هزینه‌های درمانی و پولی که باید در داروخانه بدهید را در نظر بگیرید.
- هزینه رفت و آمد خود را محاسبه کنید
۳. نیازهای خود را به‌طور دقیق اولویت بندی کنید
برای مدیریت هزینه های زندگی باید در نظر داشته باشید که خواسته‌های شما با نیازهایتان متفاوت هستند. بنابراین زمانی که می‌خواهید مخارج یک ماه خود را مکتوب کنید، باید ابتدا نیازهایتان را در نظر بگیرید. این‌ها مواردی هستند که جایگاه اول را در لیست هزینه‌ها دارند.
پس از بررسی نیازها اگر درآمدتان اجازه داد، می‌توانید خواسته‌های خود را نیز بررسی کنید. برای اینکه درآمد خود را به بهترین نحو مدیریت کنید باید بتوانید همه آنچه نیاز دارید را اولویت بندی کنید. به‌طور مثال قبل از رفتن به سوپر مارکت لیستی از نیازها و خواسته‌های خود تهیه کنید و با توجه به بودجه‌ای که برای سوپر مارکت در نظر گرفته‌اید، به ترتیب اولویت خرید خود را انجام دهید.
۴. برای اتفاقات غیر قابل پیش بینی هزینه‌ای در نظر بگیرید
متخصصین به افراد پیشنهاد می‌کنند که برای مدیریت هزینه های زندگی همیشه یک قدم از برنامه‌های خود جلوتر باشید. چراکه ممکن است مشکلات و چالش‌هایی جلو راه افراد قرار بگیرند و باعث شوند افراد از برنامه ریزی خود عقب بیفتند. این اتفاقات می‌توانند شامل “خراب شدن ماشین”، “نیاز به بستری شدن در بیمارستان”، “خرید برخی از داروهای گران” یا “بالا رفتن قیمت برخی از اجناس” باشند.
زمان برنامه ریزی باید این موارد را در نظر بگیرید تا هنگام برخورد با آنها با امنیت خاطر و بدون اینکه به هزینه آن فکر کنید بتوانید مشکلی که برایتان پیش آمده است را حل کنید.
۵. برای کاهش هزینه های زندگی برنامه ریزی کنید
یکی دیگر از کارهایی که باید برای مدیریت هزینه های زندگی انجام دهید، کاهش هزینه ها در ماه است. شاید در ابتدا جبهه گیری کنید و به خودتان بگویید به همه چیزهایی که می‌خرم نیاز دارم؛ اما اگر به چند راهکاری که در ادامه می‌خوانید توجه کنید می‌بینید که با چند کار ساده و بدون اینکه به خودتان فشار بیاورید می‌توانید کمی در مخارج خود صرفه جویی کنید.
- فکر کردن پیش از هر خرید: پیش از اینکه احساساتی تصمیم بگیرید یا فریب استراتژی‌های فروش شرکت‌های مختلف را بخورید به نیازهای خود دقت کنید و ببینید واقعا به وسیله یا کالایی که می‌خرید نیاز دارید یا نه. برای این منظور لازم است پیش از رفتن به فروشگاه‌ها لیستی از آنچه می‌خواهید را تهیه کرده و به آن پایبند باشید.
- حذف غذاهای آماده: برای مدیریت هزینه های زندگی سعی کنید بیشتر خودتان آشپزی کنید. این باعث می‌شود کمتر برای خرید غذا از بیرون هزینه کنید.
- استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی: به‌جای خبر کردن تاکسی سرویس یا گرفتن اسنپ سعی کنید بیشتر از مترو، اتوبوس یا تاکسی استفاده کنید.
- صرفه جویی در مصرف انرژی: چراغ‌های اضافی را خاموش کنید، در مصرف آب و گاز صرفه‌جویی کرده و هنگام صحبت با تلفن در مورد ضروری بودن صحبت‌هایتان به‌خوبی فکر کنید.
- برگزاری مهمانی‌ها در خانه: تفاوت هزینه برگزاری یک دورهمی در رستوران با زمانی که در خانه مهمانی می‌گیرید بسیار زیاد است. سعی کنید کمی ساده‌تر و مختصرتر در خانه از مهمانان خود پذیرایی کنید.
- دنبال کردن تخفیف‌ها: کمی در فروشگاه‌ها گشت بزنید و از تخفیف‌های مختلف مواد غذایی، پوشاک و تجهیزات منزل باخبر شوید.
- خرید وسایل دست دوم: گاهی وسایل دست دوم همان کارایی وسایل نو را برای شما دارند. بنابراین برای مدیریت هزینه زندگی خود می‌توانید این راه را نیز امتحان کنید.
- خرید نکردن در شرایط روحی بد: گاهی خرید می‌کنید تا حالتان خوب شود؛ این در حالی است که در اکثر این مواقع از هزینه‌ای که کرده‌اید پشیمان می‌شوید. بر احساسات خود غلبه کنید و زمانی‌که حالتان خوب نیست به خرید نروید.
۶. آیا مجبورید پول قرض کنید یا وام بگیرید!
برخی از افراد سهل انگاری خود را در مدیریت هزینه های زندگی با وام و قرض گرفتن پول از اطرافیان جبران می‌کنند. اما با اینکار تنها چند ماه می‌توانند بدون حس کردن فشار زندگی ادامه دهند. این سهل انگاری باعث می‌شود قسط وام یا پس دادن پولی که قرض گرفته‌اند نیز به مخارج‌شان اضافه شود و در ماه‌های آینده کمبود بودجه به سراغ‌شان بیاید.
برای اینکه مدیریت هزینه های زندگی شما دقیق‌تر انجام شود تاجایی که می‌توانید از قرض گرفتن پول خودداری کنید. همچنین لازم است پیش از اقدام برای گرفتن وام‌های بانکی به میزان قسطی که می‌توانید ماهیانه پرداخت کنید فکر کنید.
۷. به پس انداز خود نگاه جدی داشته باشید
برای مدیریت هزینه های زندگی باید ماهانه پولی را به عنوان پس انداز کنار بگذارید. اگر به این فکر می‌کنید که من هنوز جوان هستم، باید تفریح کنم و هنوز وقت برای پس انداز دارم سخت در اشتباهید. در واقع شما از زمانی که شروع به فکر کردن به مسائل مالی کرده و شغلی پیدا می‌کنید باید هر چند اندک، اما پس انداز کنید. این می‌تواند برای شما پشتوانه محکمی باشد و به شما انگیزه بدهد. همچنین می‌تواند در شرایطی که به پول بیشتری نیاز دارید به کمک شما بشتابد.
لازم نیست برای هر ماه پولی را برای پس انداز تعیین کنید که می‌دانید به آن نیاز دارید؛ در مقابل این پول نباید بیش از اندازه اندک باشد. زمانی هم که تصمیم‌تان را برای پس انداز گرفتید باید به آن پایبند باشید و اجازه ندهید ولخرجی‌ها و سهل انگاری‌ها جلوی اینکار را بگیرد.
۸. پیدا کردن بهترین روش سرمایه گذاری
اگر پولی را پس انداز کردیده‌اید بسیار عالی است! اما آیا تصمیم گرفته‌اید که چطور از آن نگهداری کنید؟ حتما شما نیز می‌دانید که به دلیل وجود تورم و گرانی‌ها اگر پول به‌صورت راکد نگه داشته شود پس از چند ماه از ارزش آن کاسته می‌شود. به همین دلیل است که اکثر کارشناسان به شما توصیه می‌کنند برای مدیریت هزینه های زندگی خود روش مناسبی برای سرمایه گذاری انتخاب کنید.
لازم است همه روش‌های سرمایه گذاری را بررسی کنید. پس از انتخاب بهترین آنها به خودتان قول دهید به هر بهانه‌ای از آن استفاده نکنید. همچنین توجه کنید که بی گدار به آب نزنید و به طمع سود بیشتر، پول خود را در جاهایی که معتبر نیستند نگه ندارید.
۹. با افرادی که در زمینه اقتصادی موفق هستند مشورت کنید
اگر دقت کرده باشید در طول سال‌هایی که زندگی کرده‌اید بارها تحت تاثیر اطرافیان و دوستان خود قرار گرفته‌اید. گاهی سبک زندگی خود را به زندگی آنها نزدیک کرده‌اید، گاهی مثل آنها پوشیده‌اید، مثل آنها تفریح کرده‌اید و گاهی حتی مانند آنها صحبت کرده‌اید. این تاثیرپذیری می‌تواند هم شما را به جلو سوق داده و هم به عقب بکشاند.
برای مدیریت هزینه های زندگی باید با افرادی که هوش مالی بالایی دارند رفت و آمد داشته باشید یا حداقل با آنها مشورت کنید. به شما قول می‌دهیم که خود به خود متوجه نکاتی در زندگی آنها می‌شوید که به شما یاد می‌دهد که چطور صرفه جویی کنید، چطور خرید کرده و چطور هزینه‌ها و درآمد خود را تعدیل کنید.
۱۰. به راه‌های افزایش درآمد فکر کنید
گاهی با وجود همه حساب و کتاب‌های دقیق بازهم نمی‌توانید دخل و خرج‌تان را یکی کنید. در این صورت مجبور می‌شوید از برخی از اولویت‌ها و نیازهای اساسی‌تان چشم پوشی کنید. این در حالی است که شما هم مانند همه انسان‌های روی کره زمین مهارت‌ها و امکانات زیادی دارید که با کمی فکر کردن می‌توانید آنها را به منبعی برای درآمد بیشتر تبدیل کنید.
بنابراین نکته آخر در مدیریت هزینه های زندگی فکر کردن به راه‌های افزایش درآمد است. برگزاری کلاس‌های خصوصی، اضافه کاری در شرکت، فروش آثاری که هنر دست خودتان است یا حسابداری پاره وقت در شرکت‌های مختلف گزینه‌های بسیار خوبی برای شما هستند. اگر مهارت‌های دیگری مانند مدیریت پیج‌های اینستاگرام، تولید پادکست و یا هنر عکاسی دارید می‌توانید بجای اتلاف وقت در فضای مجازی، به هر یک از این ایده‌های کسب درآمد با گوشی همراه خود نیز فکر کنید.
برای مدیریت هزینه های زندگی با چه کسانی مشورت کنیم؟
حساب کتاب کردن برای برخی از افراد سخت است؛ به‌خصوص زمانی که ندانند با هزینه‌های غیر قابل پیش بینی چطور رفتار کنند. به همین دلیل در برخی از شرایط بهترین روش برای مدیریت هزینه های زندگی این است که با متخصصین در زمینه لایف کوچینگ مشورت کنید. در چنین شرایطی می‌توانید با حمایت‌های یک کوچ و دانش، تجربه و تخصص او در زمینه اصول مدیریت مالی بهترین روش را برای بودجه بندی درآمدتان پیدا کنید. این نکته را در نظر بگیرید که یک کوچ در هر شرایطی آماده است تا با استفاده از هوش مالی خود شما را به سمت مسیر درستی در رسیدن به اهدافتان قرار دهد.
من امیرحسین کامیابی کوچ مورد تایید فدراسیون بین‌المللی کوچینگ هستم.
برای ثبت نام در یک جلسه کوچینگ رایگان، فرم زیر را پر کنید
پاسخ به سوالات متداول
آیا نرم‌افزارهای مدیریت هزینه‌های زندگی کارساز است؟
در اکثر مواقع این نرم افزارها توانسته اند کمک کننده باشند، اما نباید تنها به آنها اکتفا کنید. این‌ها برنامه از پیش نوشته شده بوده و نمی‌توانند انعطاف کافی برای بودجه‌بندی درست در زندگی انسان‌ها را داشته باشند. همچنین هنگام استفاده از آنها سعی کنید اطلاعات را صادقانه وارد کرده و نیازها و اولویت‌های خود را در نظر بگیرید.
مدیریت هزینه های زندگی مشترک را به چه کسی بسپاریم؟
برخی فکر می‌کنند مردان برای اینکار مناسب ترند؛ اما تجربه ثابت کرده خانم‌ها نیز مهارت کافی برای مدیریت هزینه‌های زندگی را دارند. بنابراین بهتر است اینکار به طور مشترک انجام شود. علاوه بر این هنگام بودجه‌بندی باید نیازهای همه اعضای خانواده به دقت بررسی شود. پس بهتر است از پیش با هر کدام به طور مجزا صحبت کنید و به طور گروهی مشورت داشته باشید.
چطور هزینه‌های زندگی را مدیریت کنیم؟
قبل از هر چیز باید واقع‌بین باشید؛ بودجه شما تا آخر ماه همین است و زیادتر نمی‌شود! مخارج خود را به طور کامل و ریز بنویسید، نیازهای خود را اولویت‌بندی کنید و برای اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی بودجه‌ای کنار بگذارید. در کنار این فعالیت‌ها بهتر است راهکارهایی برای افزایش درآمد و کاهش هزینه‌های زندگی داشته باشید. برای موفقیت بیشتر با افرادی که هوش اقتصادی بالایی دارند مشورت کنید.
