مهارت های نرم ویژگی‌های شخصیتی و مهارتهای بین فردی هستند که روابط یک فرد با افراد دیگر را مشخص می‌کنند. این مهارت‌ها در موقعیت‌های مختلفی کاربرد دارند؛ به‌طور مثال مهارت های نرم در محیط کار، مکمل مهارتهای سختی هستند که به دانش و مهارتهای شغلی فرد اشاره دارد. همچنین جامعه شناسان ممکن است از اصطلاح “مهارت های نرم” برای توصیف ضریب هوش هیجانی (EQ) یک فرد در مقابل ضریب هوشی (IQ) او استفاده کنند.
در ادامه این مقاله سعی داریم بیشتر در مورد این مهارت، اهمیت و مزایا، نحوه پرورش و انواع آن‌ها صحبت کنیم؛ با ما همراه باشید.
مهارت های نرم یعنی چه؟ | تعریف مهارت های نرم
متخصصان معتقدند ویژگی‌های شخصیتی، تعیین کننده نحوه ارتباط افراد جامعه با یکدیگر است و دانش افراد در کیفیت و سطح ارتباط افراد جایگاه چندانی ندارد. به این ویژگی‌های شخصیتی، مهارت های نرم گفته می‌شود.
بیشتر کارفرمایان هنگام تصمیم گیری در مورد استخدام یک کارمند، به دنبال تعادل بین مهارت های نرم و سخت هستند. به عنوان مثال، کارفرمایان به کارمندی احتیاج دارند که هم بتواند به کمک مهارتهای سخت خود کارها را بدون عیب و نقص انجام دهد و هم بتواند مهارتهای ارتباطی قوی داشته و شرایط مدیران و سایر کارمندان را به‌خوبی درک کند.
در واقع هر فردی در محیط کار، چه کارمند باشد و چه مدیر، باید با تکیه به مهارت های نرم بتواند با دیگران صحبت کند، صمیمانه آن‌ها را درک کرده، خوب گوش دهد و به خواسته‌ها و نیازهای افراد توجه کند. در تکمیل این توضیحات باید بگوییم، ریان احتمالی، ارتباط بین همکاران، مدیران یک تیم با کارکنان، مذاکره در مورد قرارداد و پیروی از دستورالعمل‌ها در محیط کار است.
تفاوت مهارت های نرم و مهارت های سخت چیست؟
برای درک بهتر تفاوت مهارت های نرم و سخت باید اطلاعات بیشتری در مورد تفاوت آن با مهارت سخت داشته باشید. مهارتهای سخت از طریق برنامه‌های آموزشی و تلاش به‌دست می‌آیند. آن‌ها مهارتهای قابل سنجشی هستند که داشتن آن‌ها برای کسب یک جایگاه شغلی و راه اندازی یک کسب و کار خاص لازم و ضروری است. این مهارت‌ها می‌توانند شامل برنامه نویسی، تایپ، توسعه صفحات وب، گرافیک، بازاریابی و فروش باشند.
مهارت سخت را بر خلاف مهارت های نرم می‌توان در بازه‌های زمانی مشخصی کسب کرد. این در حالی است که تغییر و کسب مهارتهای نرم دشوار است. به‌طور مثال مهارت سخت برای یک پزشک، تخصص در جراحی، روش‌های درمانی، تفسیر جواب آزمایش، درک کامل آناتومی و فیزیولوژی بدن و تشخیص بیماری است. اما باید آموزش مهارت های نرم مورد نیاز برای شغل خود که شامل همدلی، درک، گوش دادن فعال و برخورد خوب است را نیز جدی بگیرد.
در این زمینه بهتر است دو مثال را با هم بخوانیم:
فکر کنید که شرکتی می‌خواهد یک نماینده فروش استخدام کند. مسلما بهترین و موفق‌ترین نماینده فروش کسی است که علاوه بر آشنایی با مهارتهای بازاریابی (مهارت سخت)، بتواند به خوبی با مشتری ارتباط برقرار کرده (مهارت های نرم) و سر صحبت را با او باز کند. تنها در این صورت است که می‌تواند محصول خود را بفروشد.
برای درک مهارت های نرم به یک مثال ملموس‌تر دیگر اشاره می‌کنیم. رهبری را در نظر بگیرید که تخصص و دانش کافی در زمینه مدیریت دارد؛ اما کارمندان او همیشه از این موضوع شکایت دارند که نمی‌توانند با مدیر خود به‌راحتی و بدون ترس صحبت کنند. آن‌ها همیشه گلایه دارند که مدیر شرایطشان را درک نمی‌کند. چراکه مدیر به‌خوبی نمی‌تواند گوش دهد و یک شخصیت بسیار جدی، قانون مدار، منظم و مقرراتی دارد.
چرا مهارت های نرم برای موفقیت شغلی مهم هستند؟
سوال بعدی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که این مهارت‌ها چه اهمیتی دارند و چرا بیشتر کارفرمایان به دنبال افرادی هستند که تعداد بیشتری از مهارت های نرم در رزومه خود داشته باشند. در ادامه مشاغلی اشاره می‌کنیم که داشتن مهارت های نرم در آن‌ها بسیار مهم و ضروری است و داشتن آن‌ها باعث پیشرفت افراد و پیشبرد اهداف سازمانی می‌شود.
۱. مهارت نرم برای خدمات مشتریان
افرادی که در بخش خدمات مشتریان یک سازمان فعالیت می‌کنند، به‌طور مداوم با مشتریان و افراد مختلف سر و کار دارند. فرقی نمی‌کند که شرایط کار کردن این بخش از کارکنان سازمان حضوری، تلفنی یا اینترنتی باشد؛ در هر صورت به انواع مهارت های نرم در مشتری مداری نیاز دارند. برخی از این دسته مهارت‌ها که برای این شغل مورد نیاز است عبارتند از:
- مهارتهای ارتباطی
- مهارتهای شنیداری
- خود کنترلی
- نگرش مثبت
- قاطعیت
- حل تعارضات
- همدلی
- کاریزما
- قبول مسئولیت
- مثبت بودن
۲. تاثیر مهارت های نرم بر خدمات درمانی
کسانی که در حرفه‌های مربوط به مراقبت‌های بهداشتی و درمانی فعالیت می‌کنند، باید سال‌ها روی آموزش انواع مهارتهای سخت این حوزه فعالیت کرده باشند. این افراد علاوه بر یادگیری مهارتهای سخت باید به انواع مهارتهای نرم نیز مسلط باشند تا بتوانند در شرایط سخت به خوبی کار کنند. مطابق برخی نظریات، نداشتن مهارتهای نرم باعث می‌شود فرد به‌طور کل در این حرفه شکست بخورد. برخی از مهمترین این مهارت‌ها عبارت است از:
- اخلاق کاری
- مدیریت استرس
- کار گروهی
- نگرش مثبت
- انعطاف پذیری
- مدیریت زمان
- اعتماد به نفس
- همدلی
- توجه به جزئیات
۳. تاثیر مهارت های نرم بر دیجیتال مارکتینگ
مطمئنا بازاریابی یکی از محبوب‌ترین شغل‌های دنیاست. اما توسعه سریع فناوری‌ها و آنلاین شدن بسیاری از فعالیت‌ها، بازاریابی دیجیتال را در مرکز توجه قرار داده است. اما اینکه در این صنعت، از فناوری دیجیتال برای بازاریابی و فروش استفاده می‌شود، دلیل نمی‌شود که این حرفه به انواع مهارت های نرم نیاز نداشته باشد. در ادامه برخی از مهارتهای نرم مورد نیاز برای این شغل را بیان خواهیم کرد:
- کنجکاوی
- سرسختی
- مهارت یادگیری
- تطبیق پذیری
- کار گروهی
- چند وظیفه ای بودن
- خلاقیت
- اخلاق کاری
- صداقت
- انتقاد پذیری
۴. تاثیر مهارتهای نرم بر مدیریت
وظیفه اساسی یک مدیر موفق، هماهنگی و اداره منابع انسانی است. همین مساله ضرورت مهارتهای نرم در مدیریت را بیشتر نشان می‌دهد. چند نمونه از مهارتهای نرم مورد نیاز برای مدیریت را در ادامه با هم می‌خوانیم:
- هوش هیجانی
- مدیریت استرس
- انگیزه
- تقسیم وظایف
- مذاکره
- برنامه ریزی
- حل مسئله
- نوآوری
- جذابیت
- رهبری
۵. نقش مهارتهای نرم در آموزش و تدریس
اگر در حوزه تدریس و آموزش مشغول به کار هستید، حتما روزانه با افراد جوانی سر و کار دارید که باید بطور مداوم با آن‌ها ارتباط برقرار کنید. از این رو داشتن مهارتهای نرم در این حوزه لازم و ضروری است. برخی از انواع مهارت های نرم مورد نیاز برای آموزش و تدریس عبارت است از:
- ارتباط نوشتاری و شفاهی
- سخنرانی
- مدیریت استرس
- صبر
- تفکر انتقادی
- اشتیاق
- انگیزه
- اخلاق کاری
- حل تعارضات
- قاطعیت
۶. نقش مهارت نرم در فروش
چندان مهم نیست که کار شما حضوری، تلفنی و یا اینترنتی باشد؛ لازمه‌ی موفقیت در فروش، تسلط بالا به انواع مهارتهای نرم است. مهارتهای نرمی که برای فروش موفق به آن نیاز دارید عبارتند از
- فن بیان
- توانایی مذاکره
- ارتباط قوی و موثر
- همدلی
- کار گروهی
- مدیریت زمان
- تفکر انتقادی
- حل مسئله
۷. تاثیر مهارت های نرم بر طراحی
طراح موفق بودن چیزی بیشتر از طراحی با مداد یا با کامپیوتر است. چرا که یک طراح علاوه بر خلاقیت و توجه به جزئیات، باید به سایر انواع مهارت های نرم نیز تسلط داشته باشد. مهمترین مهارتهای نرم لازم برای موفقیت در طراحی عبارتند ازد:
- ارتباط دیداری
- ارتباط کلامی
- خلاقیت
- توجه به جزئیات
- گوش دادن فعال
- صبر
- زیبایی شناسی
- مدیریت زمان
- انگیزه
- انتقادپذیری
۸. نقش مهارت های نرم بر حسابداری
در نگاه اول شاید حرفه حسابداری نیازی به داشتن مهارتهای نرم نداشته باشد، اما یک حسابدار برای تعامل با همکاران و کارفرمایان خود به مجموعه‌ای از مهارتهای نرم نیاز دارد. این مهارت‌ها عبارتند از:
- ارتباط کتبی و شفاهی
- سازماندهی
- توجه به جزئیات
- حل مسئله
- مدیریت زمان
- دقت
- تحلیل سیستم
- تفکر انتقادی
- یادگیری فعال
۹. ارتباط مهارت های نرم و تحلیل‌گر کسب و کار
یکی دیگر از حرفه‌های مورد تقاضا در دنیای دیجیتال امروزی، تحلیل کسب و کار است. تحلیل‌گران کسب و کار وظیفه دارند دانش کسب و کار را با فناوری‌های پیشرفته، متعادل و ترکیب کنند. انواع مهارت های نرم برای این شغل عبارت است از:
- مذاکره
- گوش دادن فعال
- حل تعارضات
- تصمیم گیری
- حل مسئله
- تفکر استراتژیک
- نگارش حرفه ای
- تیم سازی
۱۰. ارتباط مهارت های نرم و توسعه دهنده صفحات وب
در حوزه طراحی سایت و توسعه وب، صرفا تسلط روی زبان‌های مختلف برنامه نویسی و مهارت برنامه نویسی کافی نیست. برای موفقیت در این حوزه به مهارتهای نرمی همچون موارد زیر نیاز خواهید داشت:
- گوش دادن فعال
- صبر
- ذهن باز
- خلاقیت
- تطبیق پذیری
- حل مسئله
- تفکر انتقادی
- مسئولیت پذیری
- اعتماد به نفس
- مدیریت زمان و پروژه
انواع مهارت های نرم کدامند | ۱۰ مهارت نرم مورد علاقه کارفرمایان
مهارتهای نرم بسیار گسترده هستند. هر کدام از کارفرمایان نیز به دسته ای از انواع مهارت های نرم علاقه داشته و از آن‌ها به عنوان معیارهایی برای انتخاب کارمند استفاده می‌کنند. سوال بسیاری از متقاضیان پست‌های مختلف شغلی این است که تقاضا برای کدام دسته از مهارتهای نرم بیشتر و برای کدامیک کمتر است. در سال ۲۰۲۲ بیشترین تقاضا توسط کارفرمایان برای مهارتهای زیر بوده است:
۱. مدیریت زمان
این مهارت های نرم شامل توانایی استفاده بهینه از زمان و زمان بندی بسیار کارآمد است. برخی از مهارتهای فرعی مرتبط با مدیریت زمان نیز عبارتند از:
- مدیریت استرس
- سازماندهی
- اولویت بندی
- برنامه ریزی
- هدف گذاری
۲. ارتباطات
این مهارت های نرم شامل توانایی انتقال یا اشتراک گذاری موثر ایده‌ها و احساسات با سایرین است. مهارت برقراری ارتباط معمولا مورد علاقه بسیاری از کارفرمایان است و رایج‌ترین مهارتهای وابسته به آن عباتند از:
- ارتباط کلامی
- ارتباط نوشتاری
- ارائه بهینه
- بازخورد سازنده
- گوش دادن فعال
برای توسعه مهارت ارتباطات خود می‌توانید از خدمات کوچینگ روابط در کوچینگو بهره‌مند شوید.
۳. سازگاری
شرایط شرکت ها و سازمان های مختلف به طور مداوم در حال تغییر است. ممکن است افراد جدید به کادر اضافه شوند یا حتی نحوه کار و اهدافی که دارند تغییر کند. سازگاری یک مهارت های نرم است که نشان می دهد که شما چقدر می توانید تغییرات را بپذیرید و با محیط و شرایط جدید سازگار شوید. مهارت های وابسته به سازگاری نیز شامل موارد زیر است:
- خود مدیریتی
- خوش بینی
- آرامش
- تحلیل و بررسی شرایط
- خود انگیختگی و ایجاد انگیزه
۴. حل مسئله
هیچ شغلی در دنیا وجود ندارد که در آن هیچ مشکلی وجود نداشته باشد. بنابراین توانایی تحلیل، حل و داشتن نگاهی خلاقانه به مشکلات بدون توجه به شغلی که دارید یکی از انواع مهارت های نرم محسوب شده و همیشه مورد توجه کارفرمایان است. این مهارت شامل موارد زیر است:
- تحلیل و بررسی
- استدلال منطقی
- مشاهده
- طوفان فکری
- تصمیم گیری
۵. خلاقیت
ما عادت کرده‌ایم خلاقیت یا تفکر خلاق را با رشته‌هایی مانند هنر یا طراحی مرتبط کنیم، اما خلاقیت یک اصطلاح گسترده بوده که شامل چندین مهارت فرعی است. به این ترتیب، هر حرفه‌ای می‌تواند به اندازه هنرمندان از تفکر خلاق که یک مهارت های نرم محسوب می‌شود استفاده کند. در ادامه چند مهارت مربوط به خلاقیت را بیان می‌کنیم:
- خیال پردازی
- تصویرسازی ذهنی
- نوآوری
- آزمایش
- سوال کردن
کوچینگ خلاقیت موضوعیست که این روزها در دنیا در حوزه مربی‌گری بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
۶. رهبری
رهبری یک مهارت های نرم است که به توانایی مشاوره، آموزش یا راهنمایی افراد اشاره دارد. صرف نظر از صنعت، کارفرمایان به این دو دلیل ترجیح می‌دهند متقاضیانی را استخدام کنند که نشان دهند پتانسیل رهبری دارند:
- کارکنانی که مهارت رهبری دارند ابتکار عمل بیشتری نسبت به سایرین دارند و به احتمال زیاد برای رشد شرکت یا سازمان بسیار موثر هستند.
- این افراد پتانسیل زیادی برای مدیریت دارند و یک سازمان می‌تواند برای پست‌های جدی‌تر در آینده روی آن‌ها حساب کند.
مهارتهای مرتبط با رهبری نیز عبارت است از:
- مهارتهای مدیریتی
- اعتبار
- مربی گری
- سخاوتمندی
آیا با خدمات کوچینگ رهبری آشنایی دارید؟
۷. کار گروهی
کار گروهی یا تیمی هرگز ارزش و اهمیت خود را به عنوان یک مهارت های نرم از دست نمی‌دهد. این مهارت به شما کمک می‌کند که در یک گروه به‌طور موثر فعالیت داشته باشید و وظایفتان را انجام دهید. نمونه‌هایی از مهارتهای مربوط به کار گروهی عبارت است از:
- مدیریت و حل تعارضات
- همکاری
- هماهنگی
- تبادل نظر
- میانجی گری
۸. مهارتهای بین فردی
هر چیزی که در مورد چگونگی تعامل شما با دیگران، تمایل به روابط با اطرافیان و ایجاد تاثیرات مثبت با بقیه افراد باشد، مهارتهای بین فردی نامیده می‌شود. این مهارت‌ها شامل موارد زیر هستند:
- همدلی
- شوخ طبعی
- شبکه سازی
- تحمل و صبر
- سیاست در محل کار
۹. اخلاق کاری
ارزش دادن به کار و تلاش برای کسب نتیجه در محیط کار، اخلاق کاری نامیده می‌شود. اخلاق کاری یک مهارت های نرم است که همه کارفرمایان در مصاحبه‌های شغلی آن را در اولویت قرار می‌دهند. برخی از مهارتهای مرتبط با اخلاق کاری عبارتند از:
- مسئولیت پذیری
- انضباط فردی
- قابل اعتماد بودن
- تعهد
- حرفه ای بودن
۱۰. توجه به جزئیات
یکی دیگر از مهارتهای نرم که همه کارفرمایان به آن توجه دارند، توجه به جزئیات است. این مهارت کارمندان متعهد را از کسانی که کارها را به صورت سرسری انجام می‌دهند متمایز می‌کند و باعث بالا رفتن توانایی در کارها و انجام دقیق آن‌ها می‌شود. برخی از مهارتهای مرتبط با توجه به جزئیات عبارتند از:
- برنامه ریزی
- درون نگری
- دقت
- سوال کردن
- مشاهده انتقادی
چگونه مهارت های نرم خود را بهبود دهیم تا در مسیر شغلی خود رشد چشمگیری را تجربه کنیم؟
اگر شما هم به دنبال توسعه مهارت های نرم در خود هستید اما در این زمینه احساس ضعف می‌کنید، نباید دست از تلاش بردارید. در گام نخست باید بدانید بهتر است مشکلتان را به درستی ریشه یابی کنید. شاید شما جزء آن دسته از افراد باشید که دانش کافی در این زمینه را ندارید؛ در این شرایط بهتر است از طرق مختلف دانش خود را در این زمینه تکمیل کنید. در مقابل گاهی دانش کافی در این زمینه را دارید اما بازهم نمی‌توانید از آن برای حل مشکلات خود در زمینه ارتقا مهارت های نرم خود استفاده کنید.
در اینگونه مواقع استفاده از خدمات کوچینگ می‌تواند برایتان بسیار مفید باشد. در کنار یک کوچ می‌توانید نقاط ضعف خود را در این زمینه پیدا کنید، به موانع ذهنی خود آگاه شوید و مسیر درست را برای رشد و به کارگیری این مهارت‌ها پیدا کنید.
اگر برای ارتقای مهارتهای نرم به یک کوچ نیاز دارید، می توانید همین حالا از طریق فرم زیر یک جلسه کوچینگ رایگان ثبت نام کنید:
من امیرحسین کامیابی کوچ مورد تایید فدراسیون بین‌المللی کوچینگ هستم.
برای ثبت نام در یک جلسه کوچینگ رایگان، فرم زیر را پر کنید
پاسخ به سوالات متداول
تفاوت مهارت سخت و مهارت نرم چیست؟
کسب مهارتهای سخت احتیاج به کلاس‌ها و دوره‌های خاص دارد. اما مهارتهای نرم بر اساس تمرین و ممارست فرد به دست می‌آیند. داشتن تخصص کافی در شناخت بیماری‌ها و پیدا کردن بهترین راه درمان برای آن مهارت سخت یک پزشک به حساب می‌آید. اما همدلی، درک شرایط بیمار، گوش دادن فعال و برخورد خوب از جمله مهارت های نرم مورد نیاز برای این شغل است.
برای اینکه شغل خوبی پیدا کنم به کدام مهارت های نرم نیاز دارم؟
مهارتهای نرم گستره بسیار وسیعی دارند. اما مهمترین آن‌ها عبارتند از توجه به جزئیات، داشتن اخلاق کاری، ارتباطات بین فردی، کار گروهی، رهبری، خلاقیت، حل مسئله، تفکر انتقادی، سازگاری و مدیریت زمان.
چه مشاغلی به مهارت نرم نیاز دارند؟
شالوده و بنیاد برخی از مشاغل بر داشتن مهارت نرم پایه‌گذاری شده‌اند. اگر شما این مهارت‌ها را دارید می‌توانید مشاغلی مانند خدمات مشتریان، خدمات درمانی، دیجیتال مارکتینگ، مدیریت سازمان، آموزش و تدریس، فروش و بازاریابی، طراحی، تحلیل گر کسب و کار یا مشاغل مربوط به فناوری اطلاعات را انتخاب کنید.
