اشتباهات هدف گذاری از آن دسته موضوعاتی است که کمتر به آن پرداخته میشود.
زمانی که هدف گذاری میکنید و میخواهید برای انجام آن اقدام کنید، در نگاه اول ممکن است انگیزهی شما برای انجام آن کار کافی به نظر برسد. به عبارت دیگر برای بسیاری از ما پیش آمده است که در ابتدای مسیر فکر میکنیم غیر از خودِ هدف چیز دیگری مهم نیست و اینکه چگونه آن را دنبال کنیم اهمیت چندانی ندارد.
اما باید بدانید که آگاهی در مورد هدف و چشم انداز شما نسبت به حصول آن، اغلب نیمی از مسیر هدف گذاری شدهی شما است و لزوما تضمین نمیکند که با موفقیت به خط پایان برسید. بهطور مثال ممکن است پس از فارغ التحصیلی در مقطع کارشناسی تصمیم بگیرید که برای ادامه تحصیل به اروپا مهاجرت کنید، از این رو دست به کار میشوید و در مرحله اول با هیجان بالایی اقدام به شرکت در کلاسهای یادگیری زبان میکنید؛ اما همین که کم کم در این مسیر پیش میروید، بیشتر با مشکلات مهاجرت آشنا میشوید و روبرو شدن با این چالشها ممکن است شما را آرام آرام از ادامه مسیر سرد کند.
در واقع اشتباهات هدف گذاری میتواند منجر به ناامیدی و در نهایت تسلیم شدن و رها کردن هدف شود. به این ترتیب دانستن این اشتباهات رایج میتواند مفید باشد و باعث کاهش استرس در مسیر و فرایند رسیدن به اهداف شود. در ادامه به بررسی و روشهای مقابله با اشتباهات هدف گذاری میپردازیم.
بررسی اشتباهات هدف گذاری
ریچل کوو (Rachel Kove) میگوید: “نحوه برخورد شما با چالش و ناراحتی چیزی است که شما را میسازد یا میشکند ”
اگر فهرست بزرگی از اهداف خود تهیه کردهاید و نمیدانید چگونه به آنها دست یابید، یا از برخورد با موانع گذشته در مسیر اهدافتان، واهمه دارید، بررسی لیستی از این اشتباهات میتواند بهترین راهنما برای رسیدن به اهدافتان باشد. در ادامه لیستی از اشتباهات رایج در هدف گذاری را بررسی خواهیم کرد.
۱. عدم باور به رسیدن به هدف
ست هال (Seth Hall، یکی از بنیانگذاران راه حل های تحول آفرین در لس آنجلس) میگوید یکی از رایجترین اشتباهات هدف گذاری که افراد در ابتدای راه مرتکب میشوند این است که در ابتدای امر واقعا باور ندارند که میتوانند به آن هدف مشخص دست یابند.
هال میگوید: «در ابتدای راه، عدم باور شما به تواناییهای خود برای اجرای برنامههای تعیین شده، شانس رسیدن شما به اهدافتان را از بین میبرد.» او در جایی دیگر میگوید: «دستیابی به اهداف به صبر، پشتکار و انعطاف نیاز دارد. بسیاری از اوقات دلیل شکست ظاهری شما این است که شما به تریج متوجه میشوید راه بهتری برای انجام کارها وجود دارد. بنابراین به آموزهها و تجربیات خود توجه کنید و هرگز تسلیم نشوید.»
۲. هدف گذاری در شروع سال
نلسون ترسلر (Nelson Tressler)، بنیانگذار اپلیکیشن هدف گذاری IGotSmarter، میگوید: «یکی از بزرگترین اشتباهات هدف گذاری این است که اکثر مردم از روش تعیین هدف سالانه، یعنی تصمیماتی که در لحظه شروع سال نو میگیرند، استفاده میکنند. تعیین هدف در شروع سال یک رویکرد ذاتا معیوب است که باعث شکست بیش از ۹۰ درصد از تصمیمهایی میشود که اغلب افراد با هیجان شروع سال جدید میگیرند و دنبال کردن این اهداف تا پایان اولین ماه از سال بیشتر دوام نمیآورد.»
منظور این است که به جای اینکه فقط در آغاز سال جدید یا بازههای مشخصی از سال هدف گذاری کنید، اهداف خود را ماه به ماه ارزیابی کنید و به آنها اجازه دهید تا با تغییرات و سایر شرایط زندگی شما سازگار شوند. او همچنین میگوید: «وقتی نوبت به هدف گذاری میرسد، یک سال زمان زیادی است.» این به این معنی است که همه چیز در طول یک سال تغییر میکند و شرایط به هیچ وجه ثابت نیست.
۳. احساس عدم ضرورت برای رسیدن به هدف
ترسلر همچنین از فقدان ضرورت به عنوان یکی دیگر از موانع رایج در تعیین هدف و یکی از مهمترین اشتباهات هدف گذاری نام میبرد. “ما در طول سال با احساس امنیت کاذبی که در مورد زمان کافی برای رسیدن به اهداف خود داریم، از خود راضی و تن پرور میشویم و به راحتی اهداف و کارهای خود را پشت گوش میاندازیم؛ در صورتی که چنین رویکردی را برای خود انتخاب کرده باشیم، با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال مجبور میشویم تلاش ناامیدانهای برای جبران زمان از دست رفته به کار گیریم.
از این رو وقتی اهداف خود را در طول سال در لایههای بالایی ذهن خود نگه بدارید، به راحتی میتوانید آنها را با یک احساس ضرورت به یاد آوردید و اینگونه اجازه ندهید که ضرورت رسیدن به آنها از بین بروند.”
همانطور که ترسلر توضیح داده است، همه ما خیلی خوب میدانیم که با پیدایش پدیدههای جدید مانند ویروس کرونا همه چیز چقدر راحت در طول سال تغییر میکند؛ بنابراین اهداف ما نیز به راحتی دستخوش تغییر میشوند، جابجا میشوند و تکامل مییابند. بنابراین اگر در پایان نیمهی ابتدایی سال هستید و تشخیص دادهاید که باید هدف خود را تغییر دهید، ایدهی کاملا خوبی است و الزاما نباید برای تغییر و متوقف کردن یک اشتباه تا پایان سال منتظر بمانید.
۴. انتخاب اهداف بسیار بزرگ و دور از انتظار
از جمله اشتباهات هدف گذاری تعیین اهداف بسیار بزرگ، بدون توجه به امکانات و تواناییهای فردی است. در مطلب هدف گذاری اسمارت به این موضوع اشاره کردیم.
ترسلر برای مبارزه با احساس عدم ضرورت برای رسیدن به هدف و انتخاب مسیر مشخص و همچنین عدم تمرکز و مسئولیت پذیری در اهداف خود، پیشنهاد میکند همیشه اهداف را به قطعات کوچک تقسیم کنید.
ترسلر میگوید تبدیل کردن اهداف بزرگ به اهدافی کوچکتر که میتوان بهطور مثال در چهار هفته به آنها دست یافت، ایدهی بهتری نسبت به اجرای یک هدف بسیار بزرگ در یک هفته است. برای مثال به احتمال زیاد امکان ندارد که شما طی یک هفته بتوانید ۴ کیلوگرم از وزن خود را کاهش دهید اما اگر تصمیم بگیرید که طی چهار هفته این میزان از وزن را کاهش دهید، موفقیت شما در دسترستر خواهد بود.
مونالیزا اوندویلا (Mona Lisa Ondevilla)، یکی از مربیان توسعه فردی نیز میگوید: همیشه خوب است که رویاهای بزرگ داشته باشید، اما گاهی اوقات تعیین اهدافی که خیلی دور از دسترس شما هستند میتواند فقط یک بلیط یک طرفه برای شکست باشد.
اوندویلا نیز درباره اهداف خیلی بزرگ میگوید: «وقتی نوبت به تحقق اهداف میشود، انرژی بسیار مهم است. اگر باور نداشته باشید که میتوانید اهداف خود را محقق کنید، این کار را نخواهید کرد و انرژی لازم برای رسیدن به آن را نیز نخواهید داشت. فکر کنید هدف شما انداختن سیب در یک سبد است؛ اگر سبد خیلی دور باشد، واقعا تلاش نخواهید کرد؛ زیرا میدانید که احتمال موفقیت در یک پرتاب دور بسیار کم است. از طرف دیگر اگر سبد نیز به شما خیلی نزدیک باشد، پرتاب هیجان انگیز نخواهد بود. بنابراین باید هدفی را پیدا کنید که شما را هیجان زده میکند و برای شما در دسترس باشد.”
یکی از مهمترین مزایای جلسات کوچینگ این است که به کمک آن بتوانید اهدافتان را به بخشهای کوچکتر تقسیم کنید و قدم به قدم در مسیر آنها پیش بروید. اگر تا به حال چیزی درباره کوچینگ نشنیدهاید، پیشنهاد میکنیم مطلب زیر را مطالعه کنید:
کوچینگ چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
۵. داشتن انتظارات غیر واقعی از خود
وقتی هدف جدیدی تعیین میکنید، تصور زندگی پس از رسیدن به هدف مورد انتظارتان بسیار زیباست و شما را بیشتر برای رسیدن به آن وسوسه میکند. اما همانطور که میدانید، رسیدن به هدف به سادگی تصورات شما نیست و انتظارات غیر واقعی مانند دستیابی سریع به هدف از جمله اشتباهات هدف گذاری محسوب میشود. کوچی(مربی) میگفت:
مراجعان من اغلب با اهداف خاصی در ذهن به من مراجعه میکنند؛ بطور مثال میگویند: “من دوست دارم هر روز مدیتیشن کنم!” ،”من میخواهم در پایان سال یک خانه بخرم!” همه این اهداف نیاز به تغییرات قابل توجهی در سبک زندگی دارند. اما این اهداف گاهی انتظارات افراد را از خودشان بالا میبرد و فکر میکنند خیلی سریع باید تغییرات مورد نیاز برای رسیدن به اهداف را ایجاد کنند. اما زمانی که افراد از اهداف کوچکتر شروع میکنند، میزان اشتباهات در هدف گذاری کمتر شده و رسیدن به اهداف بهصورت مرحله به مرحله در دسترستر خواهد بود.
بنابراین اگر کسی بگوید که میخواهد هر روز مدیتیشن کند، ما در عوض سعی میکنیم تا هدف قابل کنترلتری برای او تعیین کنیم؛ این هدف باید به گونه ای باشد که فرد بتواند به آن دست پیدا کند. مثلا به او میگوییم این هفته فقط یک روز برای پنج دقیقه مدیتیشن کن، سپس آن را به دو روز در هفته ارتقاء بده، در نهایت نیز یک هفته کامل مدیتیشن کن. اینگونه است که موفقیت با چندین هدف کوچکتر، راه رسیدن به اهداف بزرگتر را هموار میکند.
۶. انتخاب قوانین سازش ناپذیر
حتی اگر شرایط آن قدر ایده آل باشد که تا حد امکان بتوانید به هدفتان متمرکز و متعهد بمانید، اما باز هم ممکن است دستورالعملهای سخت گیرانه و خشن برای برخی از افراد جزئی از اشتباهات هدف گذاری باشد و راه رسیدن به اهداف را مسدود کند. در واقع یکی دیگر از اشتباهات در هدف گذاری این است که افراد برای رسیدن به اهداف خود از قوانین سازش ناپذیر استفاده میکنند. آلیسون چاولا (Allison Chawla) کوچ توسعه فردی میگوید:
“تحقیقات نشان میدهد که بین ۱۸ تا ۲۵۴ روز طول میکشد تا هر فردی بتواند در ساخت عادت جدید موفق باشد و ۶۶ روز طول میکشد تا آن عادت به یک رفتار خودکار تبدیل شود. پس چرا زمانی که نوبت به یک هدف جدید میرسد، اینقدر به خود سخت میگیریم؟! ما باید هر چند وقت یکبار در مسیر رسیدن به یک هدف جدید به عقبنشینیها، لغزشها، شکستها، جداییها و حتی اشتباهات فاحش اجازه ورود بدهیم. گاهی بخشیدن اشتباهات خود ممکن است راه را طولانی کند، اما حتما بهتر از تنبیه و خودفریبی میتواند راه ما را برای رسیدن به اهداف، باز و روشن نگه دارد.”
۷. انتخاب اهداف فقط به دلیل محبوبیت
ممکن است شما نیز مانند بسیاری از افراد با شنیدن کارهای جدیدی که بقیه انجام میدهند، وسوسه شوید که یکی از آنها را به عنوان هدف برای خود انتخاب کنید؛ بهطور مثال سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال، مهاجرت تحصیلی یا کاری، راهاندازی یک کسب و کار جدید و…
خطای فاحش همینجاست! شما باید آگاه باشید که مد روز و محبوبیت یک هدف نباید تنها دلیل شما برای ارزش گذاری و تلاش شما برای رسیدن به آن باشد.
چاولا میگوید: “هدفی را انتخاب کنید که آگاهانه بوده و با نیازهای شما مطابقت داشته باشد تا در صورت لزوم بتوانید آن را تغییر دهید. هدف باید باعث احساس رضایت شما شود و نتایجی را که به دنبال آن هستید برایتان به ارمغان آورد.”
او همچنین میگوید: “همه ما نیازی به حذف گلوتن از رژیم غذایی خود نداریم. همه ما زانوهایی نداریم که بتوانیم روزانه با آنها کیلومترها بدویم و کوهنوردی کنیم و یا بسیاری از ما کودکانی داریم که میدانند چگونه زمانیکه میخواهیم کاری انجام دهیم برنامه ریزی ما را بهم بریزند! بنابراین بهتر است برای خودتان فضایی واقعی و در دسترس ایجاد کنید، نه یک توهم دسترس ناپذیر!”
کایل الیوت (Kyle Elliott) یکی دیگر از کوچهای توسعه فردی مردم را تشویق میکند تا قبل از تعیین اهداف بزرگ از خود بپرسند آخرین باری که به اهداف خود از نظر بزرگی و اهداف مادام العمر فکر کردهاند چه زمانی بوده است؟ الیوت میگوید: “یکی از بزرگترین اشتباهات هدف گذاری، ایجاد اهدافی است که با چشم انداز بلندمدت زندگی افراد همخوانی ندارد.”
۸. نداشتن سیستم پاسخگویی
اگر اهدافی دارید، باید مسئولیت رسیدن به آنها را به عهده بگیرید و پاسخگوی خود باشید. این به این معنی است که عدم مسئولیت پذیری و نداشتن برنامه ای برای پاسخگویی به محض تعیین هدف، یکی از اشتباهات هدف گذاری است.
الیوت میگوید: «در سیستم پاسخگویی که برای خود انتخاب میکنید، حتما به یک مربی، همکار، منتور و یا یک کوچ نیاز خواهید داشت” در واقع هنگامی که احساس میکنید گیر کردهاید و به کسی نیاز دارید، هر یک از این افراد میتوانند با حمایتهای خارجی خود به شما کمک کنند تا به موقعیتی که در آن هستید از دید متفاوتی نگاه کنید و ارزایی واقع بینانهتری داشته باشید.”
اگر شما نیز برای پرهیز از اشتباهات هدف گذاری و رصد و پالایش فرایند تصمیم گیریهای خود به یک راهنما نیاز دارید، پیشنهاد میکنیم از طریق فرم زیر با ما در تماس باشید. کوچهای مجموعه کوچینگو به شما کمک خواهند کرد تا به گونه ای هدف گذاری کنید تا سریعتر به اهدافتان دست یابید:
من امیرحسین کامیابی کوچ مورد تایید فدراسیون بینالمللی کوچینگ هستم.
برای ثبت نام در یک جلسه کوچینگ رایگان، فرم زیر را پر کنید
پاسخ به سوالات متداول
اشتباهات رایج در هدف گذاری چیست؟
تعیین هدفی که به آن باور ندارید یا بسیار بزرگ است و توانایی رسیدن به آن را ندارید یا در این زمان برای شما ضرورتی که باید را ندارد و یا به دلیل محبوبیت آن در میان افراد دیگر آن را در نظر گرفته اید از اشتباهات هدف گذاری است.
هدفگذاری اشتباه چطور به ما ضرر میزند؟
علاوه بر انرژی و زمان زیادی که در راه رسیدن به یک هدف اشتباه صرف میشود، نرسیدن به اهداف باعث کاهش اعتماد به نفس، فرسودگی و گسترش اضطراب و استرس در زندگی میشود.
آیا اپلیکیشنها، کتابها و دورههای آموزش هدفگذاری مفید هستند؟
افراد تفاوتهای شخصیتی زیادی با هم دارند؛ علاوه بر این از نظر توانایی، مهارت، نقاط ضعف و قوت، اولویت، نیازها، علائق و استعداد نیز متفاوت هستند. به همین دلیل خواندن یک کتاب، شرکت در یک دوره یا استفاده از اپلیکیشنهای مختلف هیچگاه نمیتوانند به تنهایی منجر به هدف گذاری درست شود.